تراز تجاري ايران و پويايي‌هاي سازوكار منحني J در شرايط نااطميناني

Iran's Trade Balance and Dynamics of the J-Curve Mechanism in the Uncertainty Conditions

بر اساس نظريه‌‌‌‌‌‌‍‍‍‌‌‌‌‍‌هاي اقتصادي، يكي از ابزارهاي سياست اقتصادي به منظور حذف كسري تراز تجاري، كاهش ارزش پول ملي است. امكان استفاده از اين ابزار حداقل در بلندمدت وجود دارد. اين سازو‌كار تحت عنوان منحني J در بخش خارجي اقتصاد شناخته مي‌شود. بر اساس منطق اين منحني، هر گونه كاهش ارزش پول ملي در قالب سازوكار بازار، كسري تراز تجاري را كاهش مي‌دهد. سؤال اين تحقيق اين است كه آيا در شرايط نااطميناني، مانند بحران‌هاي مالي و ارزي و فرآيند يكسان‌سازي نرخ ارز در اقتصاد ايران، اين سازوكار حفظ خواهد شد؟ در حقيقت رژيم ارزي و درجه شناوري آن از شرايط مهم پايداري در تغييرات نرخ ارز و حساب جاري ايران است كه در فرآيند منحني J قابل تبيين است.براي پاسخ به سؤال مطرح شده، از روش خودرگرسيوني و با در نظر گرفتن وقفه‌هاي گسترده براي اقتصاد ايران و ده شريك عمده تجاري استفاده مي‌شود. اثر نااطميناني بر فرآيند منحنيJ با استفاده از توابع واكنش لحظه‌اي مورد بررسي قرار گرفته است. بر اين اساس، مشاهده مي‌شود كه فرآيند منحني J ، جز براي تراز تجاري دو‌جانبه بين اقتصاد ايران و كشورهاي چين و ايتاليا، براي ساير كشورها مورد تأييد قرار گرفته است.

Devaluation of a currency is theoretically one of economic policies in removing current account deficit. This mechanism is so-called J-Curve in the external economics. According to this approach، a decrease in the volume of a national currency leads a decrease to trade deficit. This paper addresses the question whether uncertainty conditions such as financial and exchange crises، and the process of exchange rate unification in Iran should maintain the J-Curve mechanism unchanged. In fact، the floatation degree of exchange rate has a sustainable role in exchange rate and current account changes that are explained in the process of J-Curve. To this end، this research applied autoregressive technique with distributed lags to the Iranian economy and its major trading partners. In addition، the impact of uncertainty on the J-Curve process has been examined by impulse response functions. Basically، the empirical results reveal the approved stability of the J-Curve process for bilateral trade balance between Iran and its partners، except for China and Italy.