عنوان مقاله :
پژوهشي در اشعار فارسي تقريظات مجموعۀ رشيديه
عنوان به زبان ديگر :
A review of the Persian verses in the Taqrizat: a book of favourable comments on the Majmu'a-ye Rashidiyeh
پديد آورندگان :
دماوندي، مجتبي دانشگاه شهيد بهشتي - گروه زبان و ادبيات فارسي , خوشدل، سياوش دانشگاه شهيد بهشتي - گروه زبان و ادبيات فارسي
كليدواژه :
خواجه رشيدالدّين فضل‌اللّه , مجموعۀ رشيديه , تقريظات , اشعار نويافته
چكيده فارسي :
مجموعۀ رشيديه، عنوان چهار كتاب از خواجه رشيدالدّين فضل‌اللّه همدانـي است. تقريظات علماي عصر بر اين مجموعه از حيث نكات تاريخي، زباني و ادبي جالب توجّه است. همچنين اشتراك موضوع نزديك به صد مكتوب، اين فرصت را فراهم مي‌آورد تا بر اساس تفاوت‌هاي موجود در اين تقريظات، به تحليل و مقايسۀ عناصر بلاغي در آن‌ها پرداخته شود. در اين مقاله به جايگاه اشعار در اين تقريظات پرداخته و بسامد بهره‌گيري از مضامين مختلف شعري در تقريظات سنجيده مي‌شود. تحليل محتوا و مضمون اشعار، نشانگر كاركرد و جايگاه شعر در اين مكتوبات است. از 72 تقريظ فارسي، در 44 مورد از شعر بهره گرفته شده است. اين اشعار در حدود 230 بيت و تك‌مصراع هستند. شاعران تعدادي از اشعار شناخته شده‌اند. بسامد بالاي بهره‌گيري از شعر برخي شاعران حاكي از اهمّيت آن‌ها در عصر تدوين اثر است. برخي اشعار نيز سرودۀ نويسندۀ تقريظ است و نويافته محسوب مي‌شود.
چكيده لاتين :
Majmu’a-ye Rashidiyeh (Rashidi Collection) is the title of a group of four books attributed to Khwaja Rashid al-Din Fazl-Allah Hamadani (1250-1318). The commendatory views (Taqrizat) of Rashid al-Din’s contemporary scholars on this collection are historically, linguistically, and literarily remarkable. Furthermore, the common issues of nearly one hundred letters therein provide the opportunity that, based on the differences in the Taqrizat, we address the analysis and comparison of their rhetorical elements.
In the present article, the place of the poems in the Taqrizat are dealt with and the frequency of the use of various poetical themes evaluated. The examination of the contents and themes of the poems point out the function and place of poetry in the letters. Of the 72 Persian Taqriz (commendatory view), 44 contain poems amounting to some 230 distiches (beit) and hemistiches (mesra’). The writers of a number of these poems are known. The high frequency of the poems of some of the poets indicates the importance of such poets at the time of the compilation of the Rashidi Collection. Some of the verses have been composed by the writers of the letters, and can be thus counted as newly found.
