تأثير نوسانات نرخ ارز بر فعاليت‌هاي اقتصادي كشور

The Impact of Exchange Rate Fluctuations on Economic Activities in Iran

هدف اصلي اين مقاله بررسي تأثير نوسانات نرخ ارز بر توليد واقعي و ارزش واقعي اقلام تشكيل‌دهنده تقاضاي كل كشور است. نوسانات نرخ ارز به دو جزء قابل پيش‌بيني و غيرقابل پيش‌بيني تجزيه مي‌شوند و تأثير اين نوسانات در كنار دو ابزار سياست پولي (نقدينگي) و سياست مالي (مخارج دولت) بر فعاليت‌هاي اقتصادي كشور مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد. مدل اقتصادي از يك سيستم معادلات شامل توليد واقعي، مخارج خانوارها، سرمايه‌گذاري خصوصي، صادرات غيرنفتي و واردات تشكيل مي‌شود. با استفاده از اطلاعات سالانه در سال‌هاي 1339ـ1386 و با كمك روش اقتصاد‌سنجي، سيستم معادلات شبه‌مرتبط[1] برآورد مي‌گردد. نتايج حاصل از شوك مثبت (كاهش نرخ ارز يا بهبود ارزش پول كشور)، شوك منفي (افزايش نرخ ارز يا كاهش ارزش پول كشور) و اعمال سياست‌هاي مالي و پولي نشان مي‌دهند كه: 1- تأثير حاصل از افزايش نرخ ارز (شوك منفي) بر سطح مخارج خانوارها و سطح صادرات چشمگير است. با افزايش نرخ ارز (كاهش ارزش پول كشور)، صادرات غيرنفتي، واكنش منفي؛ و مخارج خانوارها واكنش مثبتي را نشان مي‌دهند. 2- واردات كشور نسبت به نوسانات نرخ ارز تأثير قابل توجهي را نشان نمي‌دهد. اثر مخارج دولت بر واردات، مثبت و در مقايسه با اعمال سياست انبساط پولي تأثير بيشتري را نشان مي‌دهد. 3- نوسانات نرخ ارز تأثير چنداني بر توليد واقعي كشور و سرمايه‌گذاري خصوصي ندارد.

The main objective of this study is to analyze the effect of exchange rate fluctuation on real output and the components of aggregate demand in Iran. The effect of exchange rate fluctuation -decomposed to expected and unexpected components - is considered beside fiscal and monetary policies. A system of equations، including real output، consumer expenditures، private investment، non- oil exports، and imports، is used in this study. Applying a SUR estimation method for the period of 1960 to 2007، the following results from the exchange rate shocks (positive and negative) were observed: The effect of increasing exchange rate (a negative shock) on consumer expenditures and non-oil exports is significant. As a result of exchange rate shock (money devaluation)، the level of consumer expenditures rise and the level of non-oil exports decline. As the second result، the level of imports shows no response to exchange rate shocks. However، the government expenditures have positive effect on imports and its effects is higher than monetary policy. Finally، the exchange rate shocks show no effect on real domestic products and private investment.