بررسي نگاه پژوهشي دانشجويان و تعهد علمي _ اخلاقي آنها

هدف: كيفيت پژوهش علمي از يكسو به هدف پژوهش، مفروضه هاي آن، انتخاب روش مناسب و رعايت اصول تحقيق علمي و از سوي ديگر، پژوهش علمي در صورتي از كيفيت برخوردار است كه پژوهشگر در فرآيند تدوين و اجراي طرح تحقيق مسيوليتهاي خود را نسبت به اخلاق تحقيق درك كرده و اصول آن را رعايت كرده باشد. اين پژوهش با هدف بررسي كيفي نگاه پژوهشي دانشجويان و تعهد علمي_اخلاقي آنها انجام گرفته است. روش: شيوه نمونه گيري در اين پژوهش به روش نمونه گيري هدفمند صورت گرفت. به اين ترتيب كه تعداد 80 نفر از دانشجويان دوره ي كارشناسي ارشد، كه در دانشگاه هاي مختلف شهر تهراندر سال 1394 در رشته هاي علمي مختلف، مشغول به تحصيل بودند، انتخاب شدند. براي گردآوري داده ها از مصاحبه نيمه ساختاريافته استفاده شد. يافته ها: تحليل داده هاي حاصل از مصاحبه منجر به شناسايي 40 كد اوليه براي هر نفر (در مجموع 3033 كد اوليه براي 80 نفر)،37 زيرمضمون و 8 مضمون اصلي در زمينه اصول اخلاقي پژوهشي و فراواني آگاهي از هر يك از آنها و 24 زيرمضمون و 5 مضمون اصلي در زمينه سوءرفتارهاي پژوهشي و فراواني به كارگيري هر يك از آنها در پژوهش هاي قبلي شد. همچنين ميزان تمايل و علل عدم تمايل به انجام پژوهش هاي توام با سوءرفتارهاي پژوهشي نيز شناسايي و مشخص شد. نتيجه گيري: بر اساس يافته هاي پژوهش حاضر مي توان نتيجه گيري كرد كه ميزان آشنايي دانشجويان با اصول اخلاقي _ علمي پژوهش و سوءرفتارهاي پژوهشي در سطح بالايي قرار دارد ولي پايبندي آنها به رعايت اين اصول در سطح خيلي پاييني قرار دارد لذا با توجه به نتايج حاصل از پژوهش ميتوان گفت كه داشتن برخي الگوهاي خاص تعهد علمي و اخلاقي و همچنين ترس از عوامل بيروني مي تواند عامل پيشگيرانه اي در گرايش دانشجويان به رفتارهاي عدم رعايت اصول اخلاق پژوهشي شود و چنين به نظر مي رسد كه دوره ها و كارگاه هاي آموزشي در جهت آموزش اصول و رعايت اخلاق پژوهشي دانشجويان لازم و ضروري مي نمايد.