تحليل شيوه نظارت حكومت بر آثار نمايشي و سينمايي در نظام حقوقي ايران مشروطه (7531 -7531)

(Analyzing Supervision Method over Dramatic and Cinema Works in The Constitutional Legal System of iran (1928-1979

نظارت حكومت بر هنر به دو شيوه عمده تأميني و تعقيبي صورت مي گيرد. در طريقه تأميني، حكومت براي خلق و عرضه آثار هنري، اخذ اجازه قبلي را لازم مي داند. نظامي كه حقهاي هنري به ويژه حق بر آزادي بيان هنري را محدود مينمايد. در روش دوم اما، اصل برآزادي است و حكومت پس از آفرينش و ارائه آثار هنري و صرفا در صورت مواجهه با جرم يا تخلف، ورود مينمايد. امري كه در مقاله حاضر در حقوق زمان ايران مشروطه در خصوص آثار نمايشي و سينمايي از 1306 تا هنگامه پيروزي انقلاب، بررسي شده و اين به دست آمده كه برخلاف متمم قانون اساسي مشروطه كه اصل آزادي را انتخاب كرده بود، حقوق موضوعه در تمام سالهاي ياد شده، نظام صدور مجوز را برقرار نموده است. ضمن آنكه مساله يابي مراحل و تشريفات نظام مزبور، حكايت از ضعف در مواردي چون:1- تركيب حكومتي اعضاي مراجع صدور مجوز. 2- عدم تعيين مهلتي منصفانه و براي صدور پروانه هاي ساخت و نمايش.3- محدوديت تجديدنظرخواهي از تصميمات كميسيون ها.4-ضمانت اجراي كيفري در مقوله هنر دارد.

Government supervises over artistic works on 2 forms including: Licensing and persuit System. In first, government shall issue license for creating and publishing artistic works and in this method, the right to freedom of artistic expression is limited. However, in second method, there is fundamental principle of freedom and upon creating and publishing artistic work only in case of violation of laws and regulations, the government may take duly action and there is no requirement for issuing license before producing or publishing artistic works. This article attempts to examine this issue within frame of constitutional legal system in relation to dramatic works and films since 1927 until victory of Islamic Revolution and it is concluded that on the contrary of complementary of The Constitution of constitutional system that has selected the principle of freedom, the statute law in all of the aforesaid years was based on licensing system. Moreover, finding out problems and formalities of aforesaid system refers to following weakness including: 1) Governmental structure of members of licensing system and negligence for holding related associations. 2) Lack of fair deadline for issuing license of producing and publishing artistic works.3) criminal sanction for violation of Licensing System in artistic works.