بررسي تأثير نرخ پس‌انداز بر تراز تجاري ايران، كاربرد رهيافت رگرسيون فازي و خودرگرسيون با وقفه‌هاي توزيعي

A Study on the Effect of Savings Rates on Trade Balance in Iranian Economy, Application of Fuzzy Regression and Auto Regressive Distributed Lag Approaches

تراز تجاري يكي از مهم‌ترين متغيرهاي كلان و از محدوديت‌هاي استراتژيك اقتصاد كلان براي كشورهاي در حال توسعه مي‌باشد. هدف اصلي مطالعه حاضر بررسي تأثير نرخ پس‌انداز بر تراز تجاري ايران است. در اين راستا، با استفاده از رويكردهاي رگرسيون فازي و خودرگرسيون با وقفه‌هاي توزيعي و با به كارگيري داده‌هاي سري زماني طي سال‌هاي 1394-1339 به بررسي اين موضوع پرداخته شده است. نتايج حاصل از رگرسيون فازي نشان مي‌دهد كه متغيرهاي نرخ پس‌انداز، درجه باز بودن تجاري و توليد ناخالص داخلي سرانه اثر مثبت و نرخ ارز مؤثر واقعي اثر منفي بر تراز تجاري دارند. همچنين نتايج حاصل از خودرگرسيون با وقفه‌هاي توزيعي نشانگر اين است كه متغيرهاي نرخ پس‌انداز و توليد ناخالص داخلي سرانه اثرات مثبتي در كوتاه‌مدت و بلندمدت بر تراز تجاري داشته‌اند. از سويي در بلندمدت نرخ ارز مؤثر واقعي و درجه باز بودن تجاري موجب بدتر شدن تراز تجاري گرديده‌اند. ساير نتايج حاكي از آن است كه ضريب تصحيح خطا نشان مي‌دهد كه در هر سال حدود 93 درصد از عدم تعادل كوتاه‌مدت براي دستيابي به تعادل بلندمدت تعديل مي‌شود. با توجه به نتايج حاصل از تحقيق به منظور كاهش كسري تجاري، افزايش در پس‌انداز ناخالص داخلي مي‌تواند يكي از توصيه‌هاي سياستي مهم باشد.

The trade balance is one of the most important macroeconomic variables, and the macroeconomic strategic constraints for developing countries. The main target of this paper is study the effect of savings rate on the trade balance. According to the article target we used time series data of Iranian macroeconomic variables during 1960-2015 with application of fuzzy regression and auto regressive distributed lag approaches. The results of fuzzy regression approach show that savings rate and GDP per capita have a positive effect on the trade balance in the short term and long term. In the other hand the real effective exchange rate and degree of trade openness have a negative effect on the trade balance in long term. Also the results of auto regressive distributed lag approach show that savings rate, trade openness and GDP per capita have a positive effect on the trade balance and the real effective exchange rate has a negative effect on the trade balance. The other results are: error correction coefficient shows that 93 present of unbalanced short term adjusted to achieving long term balance. According to the results of research to reduce the trade deficit, an increase in gross domestic savings can be one of the important policy recommendations.