مفهوم، اعتبار و مكانيزم تنقيح مناط

The Concept, Validity, and Mechanism of Refinement of the Basis of the Ruling

از راهكارهاي مهم در فرايند اجتهاد و استنباط احكام شرعي، تنقيح مناط است. با اعمال اين شيوه مي توان، به ملاك حكم دست يافت و به آن قطع پيدا نمود و از اين رو بر خلاف قياس مستنبط العله، مورد قبول فقيهان شيعه است. كساني كه از تجربه كافي در استنباط احكام شرعي و نيز از ملكه اجتهاد برخوردارند، مي توانند با الغاي خصوصيت به شيوه سبر و تقسيم، به اين كار اقدام نمايند. در اين مقاله، كوشش شده است با ارائه تعريف واضحي از تنقيح مناط قطعي، ويژگيها و مكانيسم آن رويكردهاي فقيهان امامي در برابر آن تبيين شود و وجوه تمايز آن با نهادهاي مشابه اصولي كه دستاوردي جز ظن و گمان بي اعتبار به بار نمي آورند، معلوم گردد.

Refinement of the basis of the ruling (tanqīḥ al-manāṭ) is among the important approaches in the process of legal reasoning and inference of legal rulings. By applying this procedure، one can achieve the ruling criterion and be assured about it، and thus، contrary to the analogy in deductive form (mustanbit al-‘illa)، it is accepted by the Shī‘a jurists. Those who have sufficient experience in inference of legal rulings and enjoy mastery of legal reasoning can undertake this task by annulment of specification using the method of probing and division.