كشف عنصر «رضــــا» در قـراردادهاي «كليك‌رپ»

Manifestation of Consent in Click-wrap Agreements

قراردادهاي «حق­ الامتيازي كليك ­رپ» شاخه ­اي از قراردادهاي الكترونيك است كه در طول دو دهۀ گذشته، نسبت به داشتن شرط «رضا» به‌عنوان يكي از عناصر تشكيل ­دهندۀ عقود مورد اختلاف بوده ­اند. ارائۀ بسته ­اي از شروط ازپيش‌ تعيين ­شده به همۀ مخاطبان و عدم امكان مذاكره في­مابين طرفين براي اصلاح اين شروط موجب شده است صاحب‌نظران، شكل الحاقي‌داشتن اين عقود و ابهام در اظهار «رضا» از سوي مخاطبان را دليلي بر بي ­اعتباري آن‌ها بدانند. ليكن از بررسي رويه‌قضايي و تقنيني كشورهاي پيشرو در مبادلات الكترونيك و يافتن تدابير پيش ­بيني‌شده در قانون تجارت الكترونيك ايران در بستر حقوق تعهدات سنتي، معيارهايي حاصل مي ­شود كه مي­ توان با وحدت ملاك، در نظام حقوقي ايران نيز مبنايي براي كشف «رضايت» طرف قرارداد و اعتبار اين عقود يافت. در اين راستا توجه به مقررات حمايت از مصرف­كننده در قانون تجارت الكترونيك، مبني بر ارائۀ روشن و صريح شروط قراردادي به طريقي كه موجب اطلاع كافي مخاطب و مانع از جهل يا فريب وي شود، معياري براي حصول اطمينان از رضايت كاربران به شروط ذكرشده در قراردادهاي «كليك ­رپ» به دست مي ­دهد.

Click-wrap license agreement is a branch of electronic contracts that during last two decades has been subject to a great deal of disputes due to presumption of lacking assent as a building block of contract formation. Providing a package of predetermined terms to all users and the impossibility of negotiations between the parties to amend these contractual terms has led some experts to consider them to be unenforceable because of accession form and ambiguity of consent manifestation. However, by examining the judicial and legislative precedent of e-commerce in leading nations and by recognizing introduced measures in Iranian e-commerce law in the light of traditional rules of contract law, it is possible to find criteria which can be used as a means of inferring party assent and validity of these contracts. Therefore, adopting consumer protection provisions in e-commerce law would lead to provide clear and explicit presentation of contractual terms in a way that prevents ignorance and deception of users. This can be useful for ensuring consent of parties.