عهدات قراردادي و شيوه هاي جبران نقض در معاملات بازار فيزيكي بورس هاي كالايي

Contractual Obligations and Remedies for its Breach in Physical Market of Commodity Exchanges

معاملات بازار فيزيكي بورس هاي كالايي ايران - اعم از «بورس كالاي ايران» و «بورس انرژي» كه بازار معاملات كالا و اوراق بهادار مبتني بر كالا (مشتقات) را تشكيل مي دهند- شامل نقد، نسيه و سلف بوده و از مقررات خاص خود تبعيت مي كند. با اينكه هر سه قسم معاملة ذكر شده از مصاديق بيع بوده و عقد تمليكي محسوب مي شوند؛ ليكن جنبۀ تعهدات ناشي از اين قراردادها بر تمليكي بودن آن غلبه دارد. تعهدات ناشي از قرارداد و ميزان مسئوليت هر يك از اصيل و كارگزار در اين فرايند و نيز ضمانت اجراي نقض تعهدات با استناد به مقررات حاكم بر معاملات بورسي، به عنوان شيوه هاي جبران نقض اين تعهدات مورد تحليل و بررسي قرار گرفته است. در اين گونه معاملات، با اينكه اصيل به صورت غيرمستقيم در ارتباط با قرارداد است؛ ليكن در كنار كارگزار خويش همچنان تعهداتي بر دوش دارد و حتي قادر بر ممانعت از انعقاد قرارداد و عدم تحقق آن است. در معاملات موضوع اين مقاله سخني از الزام به تحويل مورد معامله – كه قاعدة مقبول حقوق موضوعه ايران است- به ميان نيامده و فسخ، انفساخ و جبران خسارات طرف مقابل، شيوه هاي جبراني است كه در مقررات بورسي بدان اشاره شده است.

The transactions of physical markets of commodity exchanges in Iran –both “Iranian mercantile exchange” and “energy exchange” which include sale of goods and derivatives as futures and options - consist of spot, credit and short sale and are governed by its specific regulations. Although the mentioned transactions are instances of sale contract and according to Iranian law the title of goods is transferred when the sale contract is concluded, the obligations derived from them are prior to the transfer of the title of goods. The obligations of parties and liability of broker and principal according to commodity exchanges regulations are studied and analyzed in this article. Principals are engaged indirectly in these transactions, but they also have rights and obligations to the extent that they can preclude the conclusion of contract. In the performance of these specific transactions the main contractual remedy in Iranian law – recession - is missed. Instead of, rescission, termination and compensation are remedies determined by SEO regulations and directives.