بررسي كارآيي تقدم انجام عين تعهد بر فسخ قرارداد در حقوق آمريكا و ايران

Investigating the Efficiency of the Precedence of Enforcement to Specific Performance over the Termination of Contract within Iranian and American Law

از جمله مساله مبنايي در تحليل اقتصادي حقوق قراردادها، جايگاه ضمانت اجراي الزام به انجام عين تعهد و چگونگي ارتباط آن با فسخ قرارداد و پرداخت خسارات است و نظام هاي حقوقي كامن لا و رومي ـ ژرمني مقررات متفاوتي در اين خصوص دارند. چنان كه به نظر برخي استادان نگرش اقتصادي به حقوق، اصول بي تفاوتي و اتكاي به قرارداد، اخلاقي بودن اجراي عين تعهد، پيامدهاي اطلاعاتي و امكان انعقاد قراردادِ جبران خسارات ناشي از عدم امكان تعهد، كارآيي تقدم انجام عين تعهد بر فسخ قرارداد را ثابت مي كنند. در مقابل، موافقان كارآيي تقدم فسخ قرارداد بر انجام عين تعهد به دلايلي، هم چون ملاحظاتِ عرفي و انصاف در ضمانت اجراهاي نقض قراردادي، مولد انگيزه بودن ضمانت اجراها و اصل خوداتكايي متعهدله در ضمانت اجراها، استناد كرده اند؛ كه بررسي دلايل هر دو گروه به منظور رسيدن به نتيجه اي موافق با مولفه هاي تحليل اقتصادي حقوق ضروري است. پژوهش حاضر با تحليل و تبيين دلايل موافقان تقدم انجام عين تعهد يا فسخ قرارداد، رابطه معنادار اقتصادي بين ضمانت اجراهاي يادشده را نشان مي دهد و پس از تحرير محل بحث، با تكيه بر تحليل اقتصادي حقوق به نتيجه اي مي رسد كه به طور مطلق كارآيي تقدم انجام عين تعهد يا فسخ قرارداد از دلايل مورد استناد طرفداران آن ها قابل برداشت نيست؛ بلكه بايد در اين خصوص قائل به نظريه تفصيلي شد و برحسب ويژگي قراردادها ـ عادي، مصرفي و تجارتي ـ تقدم انجام عين تعهد يا فسخ قرارداد را پذيرفت.

One of the basic issues in the economic analysis of contract law is the position of remedy enforcement concerning the specific performance along with its connection to the termination of contract and payment of damages which are presented in this study. In fact، the common law and civil law systems have predicted a set of different regulations in this regard. in common law، damages are taken into account as a general remedy for the breach of contractual obligations where in some exceptional cases، an execution of the specific performance is possible. Nonetheless، in civil law systems، a public remedy for breaching contractual obligations is equal to the execution of the specific performance and the termination of contract as well as considering damages as exceptions.