بررسي تأثير امواج الكترومغناطيس ناشي از تلفن همراه بر ويژگي‌هاي تشريحي اندام‌هاي رويشي شاهدانه

The study of cell phone electromagnetic waves effects on anatomical characteristics on vegetative organs of Cannabis sativa L

محيط زيست ما در معرض امواج الكترو مغناطيس زيادي از منابع مختلف ياز جمله تلفن هاي همراه است.اين امواج يكي از فاكتورهاي تنش ­زاي موثر بر گياهان مي­ باشد.شاهدانه با نام علمي Cannabis sativa L. گياهي يك ساله، دو پايه،علفي،ايستاده،كرك­دار و متعلق به تيره ­ي Cannabinaceaeاست.اين گونه ­ي گياهي داراي خواص دارويي زيادي است.به منظور بررسي اثر امواج الكترومغناطيسي تلفن همراه بر تغييرات تشريحي گياه شاهدانه،ظرف­ هاي پتري حاوي بذرهاي خشكي كه به مدت­هاي 30 ،60 و90 دقيقه در فاصله ­ي 18سانتي­متري از دو تلفن همراه در اتاقكي كه به روش Sharmaو همكاران در سال 2009 طراحي شده بود،قرار گرفتند و در اين مدت با هر دو تلفن تماس حاصل گرديد. سپس به مدت 12 ساعت بعد اين تيمارها بر همان بذرها در حالت مرطوب و آماده شده براي جوانه­زني تكرار شد.بررسي­ها نشان داد،تعداد آوندهاي چوب و آبكش در ساقه ­ي نمونه­ هاي تحت تيمار نسبت به شاهد افزايش داشته و در تيمار 90 دقيقه پارانشيم مغزي در حال تحليل رفتن و تجزيه شدن است كه اين خود نشانه پيري زودرس گياه است. در دمبرگ نيز بررسي ها نتايج مشابه ي را نشان داد.در ريشه و برگ نيز افزايش تعداد متازايلم ­ها در نمونه ­هاي تحت تيمار نسبت به شاهدمشاهده شد.

Our environment is widely exposed and influenced by the electromagnetic radiation from different field resources including the mobile phones. This type of radiation is counted as one of the effective stress factors in plant biology. Current study, aims to investigate the effects of electromagnetic radiation emitted by cell phones in cannabis anatomical changes. Cannabis (scientific name: Cannabis sativa L.) is an annual, dioecious and herbal plant with erect habit of growth which belongs to the Cannabinaceae family. Accordingly, petri dishes including dry cannabis seeds were located in a container designed based on Sharma method (Sharma et al., 2009) while exposing to cell phone radiation. More specifically, the seeds were exposed to the radiation of two cell phones (both on call mode) with 18 centimeters distance for 30, 60 and 90 minutes. After 12 hours, the same treatment was performed over the mentioned seeds; but, this time the seeds were wet and ready for germination. Our results revealed that the number of phloem and xylem tubes in treated samples’ stem were increased comparing to the control. In 90 minutes treated samples, decline of brain parenchyma volume which is a factor of premature aging was observed. Similar results were obtained when exploring the petioles. Also, the number of the metaxylems was increased in treated sample roots and leaves comparing to the control ones.