باززايي غير مستقيم گياه دارويي درخطر انقراض زرين گياه ( Dracocephalum kotschyi Boiss)

Indirect regeneration of endangered Dracocephalum kotschyi Boiss

زرين گياه ( Dracocephalum kotschyi Boiss) يكي از گونه هاي دارويي و معطر نعناعيان است كه در ارتفاعات شمالي و شمال شرقي ايران يافت مي شود. زرين گياه به علت شرايط خاص رويشگاه و برداشت بي رويه انساني اين گياه در خطر انقراض قرار دارد. در اين مطالعه نتايج حاصل از كشت درون شيشه اي جداكشت هاي مختلف بدست آمده از دانه رست هاي سترون بدست آمد. كليه تيمارهاي بكار رفته براي محور زير لپه تنها به كالوس زايي انجاميد و باززايي مشاهده نشد. نتايج باززايي غير مستقيم برگ لپه اي 14 روزه نشان داد كه بيشترين درصد كالوس زايي مربوط به ريزنمونه هاي كشت شده در محيط كشت MSحاوي mg l-1 0/5 BA و mg l-1NAA 5/0 بود. كالوس هاي منتقل شده به محيط كشت باززايي حاوي mg l-1 2 BAو mg l-1 0/2NAA ميزان 33/3% باززايي شاخه را نشان داد. همچنين به منظور القاي نوساقه از طريق باززايي غير مستقيم با واكشت متواليريزنمونه برگ لپه اي در محيط كشت حاوي 1 ميلي گرم بر ليتر BA و 1 ميلي گرم بر ليتر NAA 53/3 % باززايي گزارش شد. بهترين درصد ريشه زايي به ميزان 75% از محيط القاي ريشه حاوي 2 ميلي گرم بر ليتر NAA بدست آمد

Daracocephalum Kotschyi Boiss is a pharmaceutical and aromatic species of Lamiaceae which could be found in the northern and the north-eastern highlands of Iran. D. Kotschyi is an endangered species due to specific circumstances of habitat and human indiscriminated harvest. In vitro culture of different explants from sterile seedlings showed that all of media used for hypocotyl just produced callus without any shoot regeneration. The best callus production obtained from 14 day old - cotyledonary leaves cultured on MS medium containing 0.5 mg l-1 BA and 0.5 mg l-1 NAA. These calli were subcultured to MS medium containing 2 mg l-1 BA and 0.2 mg l-1 NAA that showed 33.3% shoot regeneration. In order to indirect regeneration using sequential reculturing, cotyledonary leaves on MS medium containing 1 mg l-1 BA and 1 mg l-1 NAA that 53.3% shoot regeneration was obtained. 75% from regenerated plants that were subcultured on root induction medium supplemented by 2 mg l-1 NAA could produce the strong roots. These plants were transferred to vermiculite and soil.They were adapted to greenhouse condition.