بررسي انتساب شش غزل از ديوان كبير به مولوي

The Study of Attribution of Six Divan-e-Kabir's Ghazals to Mevlana

يكي از بنيادي‌ترين زمينه‌هاي پژوهش، تصحيح متون ادبي است. با وجود آثار دست اول و درخور اعتماد از يك متن، پژوهش‌هاي ديگر نيز پاية استواري خواهند داشت. يكي از متون ارزشمند ادبيات فارسي ديوان كبير مولوي است كه استاد فروزانفر حدود 50 سال پيش آن را تصحيح كرد و پس از آن هيچ تصحيح علمي ـ انتقادي و درخور اعتمادي از اين اثر ارائه نشد؛ البته پژوهشگران همواره اين تصحيح را نقد كرده‌اند و مي‌كنند. باتوجه‌به حجم ديوان كبير و شيوة سرايش مولوي، اشعار بسياري به ديوان او وارد شده است. در اين پژوهش باتوجه‌به مسائل نسخه‌شناسي و معرفي نسخه‌هاي استفاده‌شدة استاد فروزانفر، همچنين با بررسي سبك و زبان اشعار مولوي، شش غزل از ديوان كبير نقد و بررسي مي‌شود كه در ديوان شاعران ديگر نيز وجود دارد. از اين شش غزل، سه غزل در ديوان عطار يافت شد و غزل‌هاي ديگر به سنايي و بوعلي سينا و رودكي نسبت داده شده است. در اين مقاله درستي انتساب اين اشعار به گويندگانشان ارزيابي مي‌شود.

One of the most fundamental areas of literary research is the edition of manuscripts and as long as first-hand works do not have a reliable text, other studies have also no basis. One of the notable texts of Persian literature is Mowlana’s Divan-e- Kabir. Fifty years ago, Froozanfar edited this precious book and after him no one has presented a critical and reliable edition, but his edition is criticized by many literary scholars. Considering the big volume of the divan and Mowlana’s style of composition, fake Ghazals enter the Divan. In this paper, we consider the attribution of six Ghazals of Mowlana. We found 3 of them in Attar's book and the other one was found in Sanayie's and Rudaki's books. The last one is also attributed to Ibn Sina. We studied this poets in manuscripts and we paid attention to the validity of manuscripts which has these poems. In this research, the authenticity of the attribution of these poems has been evaluated