ساختار روايي داستان و فيلم شازده احتجاب

The narrative structure of Shazdeh ehtejab story and film

سينماي پرمخاطب جهان سال هاست كه وام دار ادبيات داستاني و به ويژه رمان است و آن گونه كه از اَسناد موجود برمي آيد، نزديك به 85 درصد آثار مورد توجه در آكادمي اسكار، اقتباس از رمان هاي مشهور و گاه غيرمشهور بوده است. باوجود توجه سينماي كشورهاي مختلف به ادبيات داستاني خويش و بهره برداري حتي اقتصادي از اين گنجينه، در تاريخ سينماي ايران اين امر به ندرت اتفاق افتاده است. به زعم نگارندگان اين مقاله، يكي از مهم ترين دلايل بي توجهي سينماي ايران به ادبيات داستاني، كمبود پژوهش هاي مربوط به چرايي، چگونگي، فرايند و دستاوردهاي اقتباس سينمايي از ادبيات داستاني در ديگر كشورها و ايران است. به همين منظور، در اين مقاله كوشش شده است با روشي توصيفي- تطبيقي، اقتباس فيلم ايرانيِ (نسبتاً موفق و شناخته شده سينمايي) «شازده احتجاب» (به كارگرداني بهمن فرمان آرا) از رماني به همين نام از هوشنگ گلشيري بررسي شود. عناصر روايت در هر دو اثر (مكتوب و سينمايي) در كنار يكديگر قرار گرفته و مولفه هاي جذاب شدن يك اثر اقتباسيِ سينماييِ ايراني استنتاج شده است. از مهم ترين دستاوردهاي پژوهش حاضر، علاوه بر شناخت وجوه افتراق و اشتراك دو گونه، مي توان به استخراج و معرفي مابه ازاهاي خلاقانه تصويري ساخت جريان سيال ذهن فيلم اشاره كرد.