وجه زنانه ي نمادها در شعر معاصر فارسي و عربي (با نگاهي به شعر احمد شاملو و عبدالوهاب البياتي)

The female symbols in contemporary persian & arabic poems (with lyrics of Ahmad shamlu and Abdul Wahab al-Bayati

پژوهش حاضر كوششي جامعه شناسي_تطبيقي ست و جلوه هايي از تغيير در مناسبات اجتماعي را شرح مي دهد كه حاصل ورود مدرنيته به جوامع ايراني و عربي است. اين پژوهش ضمن توجه به واقعيت اجتماعي جامعه ي ايراني و عربي، به چگونگي ورود نمادهاي زنانه به شعر معاصر به عنوان يكي از شاخص هاي تحول اجتماعي مي پردازد؛ چگونگي بهره گيري از مفاهيم زنانه، نمادها و اسطوره هاي زنانه در شعر عبدالوهاب البياتي و احمد شاملو با نگاه به دفترهاي شعري اين دو شاعر بررسي و با يكديگر مقايسه شده است. پژوهش در نهايت به اين نتيجه مي رسد كه ورود نمادهاي زنانه به شعر شاملو و بياتي سرآغاز يك جريان نيست بلكه نتيجه ي تغيير مناسبات اجتماعي در دنياي مدرن است كه سبب مي شود نقش و جايگاه زن در دنياي مدرن دگرگون شود و نوعي تعادل ميان نيروهاي اجتماعي به وجود آيد. در پرتو نمادهاي زنانه شاعر بسياري از مفاهيم اسطوره اي را زنده مي كند و مي كوشد نيمي از جامعه را كه سال ها پنهان نگه داشته شده بود دوباره مطرح كند و اين كاربرد يك كوشش فمنيستي نيست بلكه دميدن روح لطافت به شعر معاصر و به عرصه آوردن و توصيف بخش پنهان جامعه است كه در پرتو مدرنيته امكان ظهور يافته است و اين تلاش ها هم در ادبيات فارسي و هم در ادبيات عربي نمونه هايي دارد.

This article is a comparative sociological study and it shows some effects of changes in social relations which is the result of modernity in iranian and arabic communities. This study inspects the Iranian and Arabic community and its deals with the female symbols as the one of social development indicators. Based on this، the use of female symbols and myths was assessed and compared in Abdol Vahab Albayati & Ahmad Shamlu’s poems. This study ultimately concludes that female symbol’s log in to poetry، not as a beginning of a course but it’s the result of a circulation which tries to change social relations and create a new balance between two powers in society. Addressing female symbols، in addition to give poet the possibility of addressing the mythical topics; is an attempt to empower the hidden half of the population that was held back for years. and this is not a feminist effort، but it’s blowing lyrics the spirit of gentleness and describes the hidden part of the community that would appear in the light of modernity and this effort has many examples in both Persian and Arabic literature.