بررسي تطبيقي ويژگي هاي رفتار خردمندانه در شخصيت زال بر اساس مدل سه بعدي خرد آردلت

The comparative study of wise behavior charactristics in Zal based on Ardelt’s three-dimensional wisdom model

خرد مفهوم پيچيده اي است كه هنوز تعريف واحدي از آن ارائه نشده است. بااين حال ميان صاحب نظران در اين مورد كه خردمندي مشتمل بر دانش، بينش، تامل، تلفيق منافع فرد با رفاه ديگران است، توافقي كلي وجود دارد. به دليل ماهيت رازگونه خرد، اين مفهوم، موضوع تحقيق در زمان ها، مكان ها و فرهنگ هاي مختلف بوده است. ازآنجاكه خرد بافرهنگ ارتباط نزديكي دارد و تعريف مشخصي در فرهنگ ايران براي آن بيان نشده است، بنابراين پژوهش حاضر باهدف بررسي تطبيقي ويژگي هاي رفتار خردمندانه در شخصيت زال بر اساس مدل سه بعدي خرد آردلت، به تحليل و تفسير خرد و ويژگي هاي خردمندي در شاهنامه پرداخته است. پژوهش حاضر در چارچوب رويكرد كيفي انجام شده است. جامعه آماري پژوهش شامل شاهنامه ي فردوسي بود كه از طريق نمونه گيري هدفمند، شخصيت زال به عنوان فرد خردمند انتخاب شد. متن شاهنامه با روش تحليل محتوا و با استفاده از سه فرايند پياده سازي، كدگذاري باز و كدگذاري انتخابي مورد ارزيابي قرار گرفت. يافته ها نشان مي دهد كه ويژگي هاي خردمند بودن شامل«دين داري و اخلاق»، «تفكر/ آگاهي»، «ادراك حقايق و عدم ذهنيت گرايي/ فرافكني»، «همدلي/ عاطفي و حمايت/ خدمت كردن»، «ارتباط و كسب تجارب و ارزش هاي فرهنگي» است. همچنين نتايج پژوهش نشان مي دهد كه مفهوم خرد را مي توان در قالب پنج بعد مختلف «معنوي، شناختي، تاملي، هيجاني، اجتماعي و فرهنگي» بيان كرد. بر اين اساس اين مطالعه جنبه هاي خردمندي را ازنظر فردوسي نشان مي دهد

Wisdom is a complex concept for which an accepted definition has not been presented yet. However، experts generally agree that wisdom consists of knowledge، insight، reflection، and the combination of an individual’s interests and others’ welfare. Due to the mysterious nature of wisdom، it has been the focus of research in different times، places and cultures. Since wisdom has a close relation with culture، and no clear definition of wisdom is available in Iranian culture، the present study analyzed and discussed wisdom and wisdom features in Shahnameh through the comparative study of characteristics of wisdom behavior in Zal based on Ardedt’s three-dimensional model. The population of this qualitative study included Ferdowsi’s Shahnameh. Through purposive sampling، Zal was selected for further analysis. Shahnameh’s content was analyzed through open coding، axial coding، and selective coding. Findings showed that wisdom features include religiosity and ethics، thinking/ awareness، perception of facts and lack of subjectivism and projection، empathy / affection and support/ service، communication and acquisition of cultural experiences and values. Furthermore، results showed that it is possible to express wisdom in five different dimensions، including spiritual، cognitive، reflective، emotional، social and cultural dimensions.