مطالعه تطبيقي گشتار حكايت بلال از سيره و تاريخ به روايت مثنوي معنوي

Comparative Study of Gashtar of Balal Tale in The Historical Survey due to Masnavi Narration

مولوي درطريقت عرفان از جاده شريعت، به بيراهه نرفته است وازاينروي، آيات قرآن و احاديث و روايات ديني، بازتاب گسترده و عميقي در آثار او و بخصوص مثنوي دارند. اين تحقيق، روايت ديني بلال را ازكتاب هاي نثرعربي سيره و تاريخكه ماخذ مولوي در مثنوي قرار گرفته اند، مي شناساند و سپس گشتارها و تغييراتي را كه مولوي در اينانتقال، در آن روايت، روا داشته است تا بتواند آن را از خبرساده نويسا به متن خوانا، با ساحت ها و لايه هاي معنايي متفاوت، تبديل كند، با ديدي مقايسه كننده وسنجش گر، و بر اساس نظريه هاي تطبيقي، اما با گرايش اسلامي، سنجيده و به اين نكته رسيده است كه مولوي براي اعتلاي متن و دميدن فلسفه زندگي در آن، از سادگي و صنعتگري شعر موزون، تاويل و افزايش مفاهيمي چون عشق، خواب وخواب گزاري و استغراق اوليا در مصيبت و سختي ها و... بهره گرفته است. تغييرات مولوي هم به ظاهر داستان و هم به بطن داستان مربوط مي شود؛ كاربست قالب شعري مثنوي، تكه تكه و طولاني تركردن داستان، افزودندو پيرفت داستاني(موذنيو بهشتي بودن بلال)، وتاويله اي جداگانه هربخش داستان و... در بخش صوري و تبديل ابوبكر به قهرمان اصلي داستان، بهره گيري از گفتگو براي شخصيت پردازي، خواب گزاري ابوبكر كه خبر راسخ بودن ويرا در علم مي دهد، شرح و بيان عشق و...در بخش معنوي، قسمتي از گشتارهاي افزايشي وبازنماي انديشه و هنر شاعري مولوي هستند.

Molavi has not lost the way of mystery، hence Quran verses and hadis and religious narration reflect the great works especially in Masnavi. This study is the religious narration of Balal due to Arabic books ، Seyreh and history which refers to Molavi's Masnavi، then changes which show transferring of simple news to readable texts with different meanings by analytical description، to analyze the comparative principles (French school)، due to Islamic approaches، he has come to this fact that Molavi has added some points due to increase of text، inspire the life philosophy، adaptation، translation، and interpretations of main tale which caused to change characters and their importance، changing contextual text، inter-textual relations and language functions. Molavi's changes refer to form and content، the poetic format of Masnavi is to make piece، to make story longer، besides plot(Moazenio Beheshti as Balal)، the separate interpretations are figurative، to change the main character of story، using conversation، dream interpreter of Abubakr which shows his honesty in knowledge. The expression of love in Manavi is part of increase gashtar، to reflect Molavi's thought and poetic art.