ارزيابي قدرت رقابتي كرچك (L. Ricinus communis) با علف هرز تاج خروس (.Amaranthus retroflexus L) در تراكم هاي گياهي مختلف

Evaluation of Castor bean (Ricinus communis L.) competition with redroot pigweed (Amaranthus retroflxus L.) at different levels of plant densities

به منظور ارزيابي اثرات رقابتي كرچك با علف هرز تاج خروس در تراكم‌ هاي گياهي مختلف، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌ هاي كامل تصادفي در سه تكرار در مركز تحقيقات كشاورزي آذربايجان غربي اروميه در سال 1392 اجرا شد. عامل اول شامل تراكم‌ هاي صفر (كشت خالص تاج خروس)، 3، 4، 5 و 6 بوته در متر مربع كرچك و عامل دوم تراكم‌ هاي صفر (كشت خالص كرچك)، 5 ، 10 و 15 بوته در متر‌ مربع تاج خروس بود. نتايج نشان داد با افزايش تراكم تاج خروس كاهش 38-20 درصد در عملكرد دانه، 39 درصد در عملكرد روغن و 32 درصد كاهش در ارتفاع كرچك نسبت به كشت خالص مشاهده شد. بيش‌ ترين مقدار وزن خشك برگ (58/7 گرم در متر مربع)، ساقه (49/3 گرم در متر مربع)، تعداد شاخه فرعي (5/3) و ارتفاع بوته (44/9 سانتي‌ متر) مربوط به كشت خالص تاج خروس بود كه با افزايش تراكم كرچك از مقدار آن‌ ها كاسته شد. با افزايش تراكم تاج خروس شاخص سطح برگ تاج خروس در كشت خالص به بيش‌ ترين مقدار خود رسيد (1/44) كه در مقايسه با تراكم 15 بوته تاج خروس و شش بوته كرچك به ميزان 50 درصد افزايش داشت. بيشترين (157 سانتي‌ متر)، و كمترين (107 سانتي‌متر) ارتفاع كرچك به ترتيب در تراكم‌ هاي شش و سه بوته كرچك در متر مربع مشاهده شد. بنابراين با افزايش تراكم تاج خروس، عملكرد دانه و روغن در كرچك كاهش يافت و ميزان اين كاهش با تراكم‌ هاي تاج خروس ارتباط داشت.

In order to evaluate the competitive effect of castor bean with redroot pigweed at different levels of plant densities, a factorial experiment based on randomized complete blocks design was conducted in three replications in Agricultural Research of West Azarbayjan in Urmia in 2011. The first factor was different densities of castor bean in five levels 0 (pure stand of pigweed), 3, 4, 5 and 6 plant.m-², and the second factor was three levels of redroot pigweed 0 (pure stand of castor), 5, 10 and 15 plant.m-². Results showed that with increasing pigweed density, castor bean grain yield (20-38%), oil percent (39%), and plant height (32%) decreased compare to pure culture. The maximum amount of leaf dry weight (58.7g.m-2), stem dry weight (49.3g.m-2), number of branches (5.3), and plant height (44.9cm) belonged to pure stand of pigweed, that decreased by increasing castor bean density. With increasing pigweed density, leaf area index in pure culture reached to the highest level (1.44) which was 50% higher than 15 plant/m2 of pigweed, and 6 plant.m-² of castor bean. The highest (157cm) and the lowest (107 cm) plant height of castor bean attained at 6 and 3 plants per m2, respectively. Therefore increasing in pigweed density decreased grain yield and oil yield. The amount of this reduction was related to pigweed density.