اثر سطوح مختلف پرايمينگ بذر بر بهبود عملكرد گلرنگ و اجزاي آن در شرايط تنش آبياري

Effect of seed priming on improvement of safflower (Carthamus tinctorius L.) yield and its components under water stress

به منظور ارزيابي اثرات پرايمينگ و تنش آبياري بر عملكرد و اجزاي عملكرد گلرنگ بهاره آزمايشي در سال 1393 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه شهيد مدني آذربايجان به صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك‌ هاي كامل تصادفي با 3 تكرار به اجرا درآمد. فاكتورهاي مورد مطالعه شامل پرايمينگ در 4 سطح (هيدروپرايمينگ، محلول نيتروكسين، محلول‌ اكسين و شاهد (بدون پرايمينگ)) و تنش آبياري در 3 سطح (بدون تنش، تنش در مرحله ساقه‌ روي و پر شدن دانه) بود. تجزيه واريانس نشان داد كه صفات سرعت رشد مطلق بوته، ارتفاع گياه، تعداد شاخه‌ هاي فرعي، قطر طبق، تعداد طبق در بوته، وزن هزار دانه، عملكرد دانه و درصد مغز دانه به طور معني‌ داري تحت تأثير پرايمينگ و تنش آبياري قرار گرفت. عملكرد دانه در بوته با تمامي صفات مورد بررسي همبستگي مثبت و معني‌ داري داشت كه در اين ميان بيشترين همبستگي با درصد مغز دانه مشاهده شد. بالاترين ميزان عملكرد دانه در تيمار پرايمينگ مربوط به محلول اكسين (1852/8 كيلوگرم در هكتار) و نيتروكسين (1818 كيلوگرم در هكتار) بود. به طور كلي، پرايمينگ بذر باعث بهبود صفات مورد آزمايش گرديد كه در اين ميان بذور پرايم شده با اكسين و نيتروكسين نسبت به بذور هيدروپرايم شده خصوصيات رشدي بهتري از خود نشان دادند. همچنين بالاترين ميزان عملكرد دانه در تيمار تنش آبياري در شرايط آبياري كامل (1846/8 كيلوگرم در هكتار) به دست آمد. در كل نتايج نشان داد كه در شرايط نرمال آبياري با استفاده از پرايمينگ مي‌ توان به عملكرد بالاتري دست يافت.

In order to study the effects of seed priming and water stress on safflower (Carthamus tinctorius L.) yield and its components, an experiment was conducted in 2014 at the Research Farm of the Faculty of Agriculture, Shahid Madani University of Azarbaijan, Iran. Experiment was as a factorial based on a randomized complete block design with three replications. Seed priming was considered at 4 levels (hydro-priming, auxin solution, nitroxin solution and without priming) and water stress at 3 levels (nowater stress, stresses at the shoot growth stage and seed filling stage). Results showed that plant growth rate, plant height, number of branches, head diameter, head number, 1000-seed weight, yield and the percentage of seed kernel weight were significantly affected by seed priming and water stress. Yield indicated positive correlation with measured growth characteristics, but the highest observed with the percentage of seed-kernel weight. Maximum yield obtained from auxin and nitroxin seed priming by 1852.8 and 1818 kg.ha-1, respectively. Totally, seed priming caused to improve in growth characteristics, but auxin and nitroxin effects were better than hydro-priming. Also, no-water stress had the highest yield by 1846.8 kg.ha-1 in comparison with water stresses. Generally, results showed that priming in normal irrigation conditions caused to maximum yield.