بررسي پراكنش و تنوع گونه‌ اي علف‌ هاي‌ هرز در مزارع چغندرقند استان كرمانشاه

Distribution and diversity of weed species in sugar beet ( Beta vulgaris L.) fields of Kermanshah province

به منظور شناسايي فلور و بررسي تنوع علف‌ هاي ‌هرز مزارع چغندرقند استان كرمانشاه، 92 مزرعه چغندرقند در پنج شهرستان اين استان در سال ‌زراعي 1393 در دو مرحله مورد ارزيابي قرار گرفت و در هر مزرعه شاخص‌‌ هاي تنوع و يكنواختي محاسبه شد. بر اساس نتايج به دست آمده از بين گونه‌ هاي شناسايي شده در مزراع چغندر قند استان پنج گونه كه داراي بيشترين ميزان شاخص غالبيت گونه‌ اي بودند به عنوان گونه‌ هاي با اهميت نسبي بيشتر معرفي شدند. اين گونه‌ ها از علف‌ هاي هرز تابستانه و شامل سلمه‌ تره (Chenopodium album)، تاج‌خروس (Amaranthus spp)، چسبك Setaria viridis L).)، توق (Xanthium strumarium) پيچك‌ صحرايي( Convolvlus arvensis)، به ترتيب با شاخص غالبيت 197/7، 187/3، 170/3، 150/6 و105/3 بودند و ساير گونه‌ هاي علف‌ هرز داراي شاخص غالبيت كمتر از 100 بودند. بر پايه شاخص تنوع گونه‌ اي شانون- وينر شهرستان‌ هاي مختلف استان در مرحله اول در 2 خوشه، و در مرحله دوم در 3 خوشه قرار گرفتند و بر اساس يكنواختي شهرستان‌ هاي مختلف استان در مرحله اول و دوم در 3 خوشه گروه‌ بندي شدند. بيشترين تنوع سيمسون در مرحله اول با 78/0 مربوط به شهرستان صحنه، و كمترين تنوع سيمسون با 67/0 مربوط به شهرستان اسلام‌ آبادغرب بود. بيشترين تنوع سيمسون در مرحله دوم با 93/0 مربوط به شهرستان اسلام‌ آبادغرب، و كمترين تنوع سيمسون با 83/0 مربوط به شهرستان هرسين بود. مقايسه انجام شده با آزمون t نيز در هر دو مرحله نشان داد كه شهرستان‌ هاي مختلف استان از نظر تنوع گونه‌ اي نسبت به‌ هم تفاوت معني‌ دار آماري دارند.

In order to study the diversity of weed flora in sugar beet (Beta vulgaris) fields of Kermanshah province, 92 fields in five cities of this province investigated during the spring and summer of 2014. The first stage of sampling was in May and the second stage was in September. After sampling and identification of weeds,the diversity and evenness indices were calculated for each field. Acording to results in different cities of this province, five species of weeds have the highest value of dominance index. The most important weed in this experiment were warm season species such as Chenopodium album, Amaranthus spp, Setaria viridis, Xanthium strumarium and Convolvlus arvensis. The calculated value of domoinance index for above mentioned weeds were 197.7, 187.3, 170.3, 150.6 and 105.3, respectively and calculated dominance index for the rest of observed weeds was less than 100. Considering Shannon-Wiener diversity indices at the first stage of sampling the studied cities classified in two groups whereas in second stage the cities placed in three groups. In the first stage of sampling the highest value of Simpson diversity indice (0.78) calculated for Sahneh and the lowest value (0.67) observed in Eslamabad-e-Gharb, but in the second stage the highest value (0.93) of this indices belonged to Eslamabad-e-Gharb and the lowest value (0.83) calculated for Harsin. The obtained results after t-test showed that in both of stages there was the significant difference for species diversity of weeds among the studied cities.