سياست كاهش آسيب در قبال مصرف مواد مخدر «مطالعه تطبيقي در نظام عدالت كيفري ايران، پرتغال و كانادا»

A Comparative Study of Iran Legislative Policy with Portugal and Canada

نظام عدالت كيفري ايران بعد از انقلاب اسلامي، در راه مقابله با سوء مصرف مواد مخدر به كنش‌ها و واكنش‌هاي متعددي متوسل شده، اما هيچكدام منتهي به كاهش ميزان مصرف نگرديده است. از اين رو در سال‌هاي اخير دولت بر استفاده از رويكرد كاهش آسيب‌هاي سوء مصرف متمركز شده تا حداقل بتواند از آسيب هايي كه به مصرف‌‌كننده و جامعه وارد مي‌شود، جلوگيري نمايد. لكن با مرور مقررات ايران، در اين زمينه، برنامه جامعي مشاهده نمي‌شود. اين پژوهش با روش توصيفي - تحليل و با استفاده از تجربه كشورهاي پرتغال و كانادا به‌عنوان نمونه‌هايي مشابه با وضعيت فعلي ايران (از جهت ميزان مصرف‌‌كننده و در خطر بودن جامعۀ نوجوانان)، و البته موفق، پيشنهاد مي‌كند «لايحه جرم زدايي از قانون مواد مخدر و درمان مبتلايان به سوء مصرف مواد مخدر» و اصلاح آن در دستور كار قرار گيرد تا بدين وسيله اولاً استفاده از برخي مواد مخدر كم خطر، جرم زدايي شود تا مسؤولين مربوطه با آزادي عمل، سياستِ كاهش آسيب را اجرا نمايند و ثانياً از رفتار كليۀ مصرف كنندگان مواد مخدر، قضا زدايي صورت بگيرد تا دسترسي به اين افراد تسهيل گردد. ثالثاً به دليل كاهش سن مصرف، نوجوانان نيز در برنامه‌هاي كاهش آسيب، مدنظر سياست گذاران قرار گيرند.

Public protection has become a key theme of much recent criminal justice legislation and policy aiming at the effective management of high-risk offenders. Harm reduction is a health-centered approach that seeks to reduce the health and social harms associated with drug use, without necessarily requiring the users to abstain. It is a non-judgmental response that meets users “where they are” with regard to their substance use rather than imposing a moralistic judgment on their behaviors. As such, the approach includes a broad continuum of responses, from those who promote safer substance use, to those who promote abstinence. This article, by employing descriptive-analytical method, describes the implementation of harm reduction policy according to successful policies of Portugal and Canada. Then compares harm reduction policy between Iran and those two governments. This paper proposes that the "bill of decriminalizing from drug law and treatment of drug abuse," and its amended should be put on the agenda. Firstly, policy-makers should decriminalize the use of some low-risk drugs because relevant authorities can implement harm reduction policy with freedom of action and secondly, the behavior of all drug users should be diverted to access to drug user. Thirdly, since the age of drug users descends, thus policy-makers should be consider youth in harm reduction programs.