مطالعه تطبيقي جانشيني با پرداخت در حقوق انگليس و ايران

A Comparative Study of Subrogation in Iranian & English Law

نظريه جانشيني با پرداخت در حقوق انگليس به‌ عنوان مهد ارائه، پذيرش و پردازش اين نظريه، در زمينه‌هاي مختلف حقوقي وارد شده و قواعدي خاص و متناسب با هر رشته از حقوق را ايجاد نموده است. رويه قضايي انگليس اين نظريه را بر مبناي اصل انصاف ارائه و به‌مرور، قواعد آن را تدوين، تشريح و تكميل نمود. قانون‌گذار انگليسي نيز در مصوبات خود، اين نظريه را مورد توسعه يا تعديل قرارداده و برخي قواعد آن را، بنا به‌ ضرورت، تغيير داد. پس از دو قرن مطالعه اين نظريه، دادگاه‌هاي انگليس، به‌تبع تغييرات ايجاد شده در مباني نظام جبران خسارت، مباني اين نظريه را بر مبناي قواعد مرتبط با منع دارا شدن ناعادلانه بررسي مي نمايند. اين تغيير رويكرد به‌ تدريج برخي تغييرات را در اين نظريه ايجاد نموده يا خواهد نمود. هر چند مصاديق متفاوت و متنوعي از اين نظريه در حقوق ايران نيز ملاحظه مي‌شود، ولي پذيرش اين نظريه به‌عنوان نظريه‌اي عمومي در حقوق ايران محل ترديد است. مطالعه مباني، ضوابط و كاركردهاي اين نظريه در حقوق انگليس و تطبيق آن با مباني حقوقي موجود در حقوق ايران، ما را به ظرفيت هاي به كارگيري نظريه در دو نظام حقوقي ياد شده، رهنمون خواهد ساخت.

The legal doctrine of subrogation was presented in England and developed in some fields of law. British legal precedent provided this theory based on equity and gradually developed its rules, followed and completed. English Legislator in his statutory decisions, developed or adjusted the theory, and changed its rule in necessity. Since two centuries from presentation of this theory, the English courts began to change the foundations of the theory from rules on the equity to the rules on the unjust enrichment. This shift, gradually, will create some changes in this theory. Although some examples and cases of this theory can be seen in Iran' acts and court decision, but this theory is not accepted as a general theory in Iranian law. The study of principles, criteria and functions of this theory in English law helps us to use this theory according to iranian law.