(تنوع گونه هاي درختي و درختچه اي در رابطه با عوامل توپوگرافيك و ويژگيهاي توده درجنگلهاي بلوط استان ايلام (مطالعه موردي: جنگلهاي ميان تنگ سيروان

(Diversity of tree and shrub species in relation to topographic factors and stand characteristics in Persian oak forests of Ilam province. (Case study; Miantang Forests in Sirvan

براي انجام اين تحقيق منطقه اي به وسعت 450 هكتار از جنگلهاي شهرستان شيروان چرداول در شمال استان ايلام انتخاب و تعداد 46 قطعه نمونه 20آري بر اساس روش حداقل مساحت مشخص و پياده گرديد. در هر قطعه نمونه قطر برابر سينه، قطر تاج درختان و جست گروهها و تعداد آنها به تفكيك گونه و نيز مشخصات رويشگاهي از قبيل ارتفاع از سطح دريا، جهت و شيب دامنه ثبت گرديد. مقادير شاخص هاي تنوع زيستي (سيمپسون و شانون وينر، منهنيك و مارگالف،شاخصj پيلو) با نرم افزار Past محاسبه و با آزمونهاي آماري تجزيه واريانس، دانكن و همبستگي آناليز شدند. در مجموع 11 گونه درختي و درختچه اي در سطح قطعات نمونه حضور داشتند كه بيشترين درصد حضور متعلق به گونه بلوط بود. نتايج نشان داد كه ارتفاع از سطح دريا بر تنوع، غنا و يكنواختي گونه اي اشكوب درختي تاثير معني دار داشته و طبقات ارتفاعي مياني(2100-2000متر) بالاترين تنوع و غناي گونه اي را دارد. يكنواختي با افزايش ارتفاع روند افزايشي داشته ولي در طبقه ارتفاعي 2300 متر كاهش مي يابد. جهت دامنه بر تنوع، غنا و يكنواختي اشكوب درختي تاثير معني دار داشته و جهت شرقي با جهت هاي شمالي و جنوبي اختلاف معني دار داشته و جهت هاي جنوبي و شمالي بالاترين تنوع، غنا و يكنواختي دارند. همچنين شيب بر تنوع، غنا و يكنواختي اثر معني دار داشته و با افزايش شيب تا حد 60درصد بر تنوع، غنا و يكنواختي گونه اي افزوده شده و از اين حد به بالا كاهش مي يابد. همچنين تاج پوشش با غناي گونه اي همبستگي مثبت و با يكنواختي همبستگي منفي دارد.

To study of diversity of tree and shrub species in relation to topographic factors (elevation، slope، aspect) and some of stand characteristics (canopy density، basal area، diameter، number of dbh classes، number of tree and shrubs)، area about 460 ha of Miantang forests located in north of Ilam province was selected. Then 46 plots 2000m2 were established in accordance to Minimal area method. Variables in each plot were included tree diameter (DBH)، crown maximum and minimum diameter for all trees، number of tree and shrub species، elevation، slope and aspect. Values of diversity indices were computed by PAST software and analyzed with variance analyze، Duncan test and correlation. Totally 11 tree and shrub species were presented in the plots which the most presentation was belong to the Quercus persica. Results showed that elevation، slope and aspect have significantly affected on diversity، richness and evenness of tree and shrub species. The midle elevation classes had the most species richness and diversity. The south aspect had the most richness، diversity and evenness. Also the amount of diversity indices increased with the ascending of the slope، but in over of 60% was decreased. Canopy density and number of tree and shrubs (n/ha) had positive correlation with richness but negative correlation with diversity and evenness.