بررسي خودداري از پذيرش اجراي قرارداد از سوي متعهدٌله در حقوق ايران و فقه اماميه با نگاهي به اصول حقوق قراردادهاي اروپا و كنوانسيون بيع بين المللي كالا

Review of withdrawal of performance of contract by promisee in Iranian law, principles of European contract law and CISG

در عالم حقوق ضمانت‌اجراي تخلف از انجام تعهد همواره مورد بحث بوده و مسئوليت متعهد در نوشته‌هاي مختلفي مورد بررسي قرار گرفته است. اما گاه متعهد تعهد بر دوش خود را به‌درستي انجام مي‌دهد و از آن سو با عدم پذيرش مواجه مي‌شود. در اين صورت بايد ديد حقوق و عدالت مورد نظر آن چگونه با متعهد و متعهدٌله برخورد مي‌كنند. چه آثاري بر عدم پذيرش اجراي تعهد از سوي متعهدٌله بار مي‌شود. آيا مسئوليت و ضمان معاوضي بر عهده متعهد در قبال موضوع تعهد همچنان باقي است ويا به صرف عدم پذيرش از سوي متعهدٌله، اين مسئوليت از بين مي‌رود و يا وضعيت به گونه ديگري است. در مقاله حاضر اين موضوع در حقوق ايران، فقه اماميه، كنواسيون بيع بين‌المللي كالا (1980) و اصول حقوق قراردادهاي اروپا مورد بررسي قرار گرفته است. در نهايت نويسندگان به اين نتيجه رسيدند كه هرچند برخلاف مفاد اسناد مورد مطالعه تطبيقي براساس ماده 273 قانون مدني در فرض عدم پذيرش اجرا از سوي متعهدٌله، متعهد بايد آن را به حاكم يا قائم‌مقام وي تسليم كند تا از ضمان معاوضي معاف گردد، اما ماده مزبور كه برگرفته شده از نظر گروهي از فقهاي اماميه است، نسبت به كنوانسيون بيع بين‌المللي كالا و اصول حقوق قراردادهاي اروپا از نقاط قوت و ضعفي برخوردار است. همچنين ماده 273 قانون مدني تكميلي بوده، امكان انتخاب هريك از راهكارهاي اسناد مورد مطالعه و يا راهكار ديگر نيز براي طرفين وجود دارد.

There are many discussions about Remedies on breach of performance of contractual obligations and liability of the breach in various contributions. Promissor often perform his obligations but the other party does not and the question is what is the position of law and justice about it and what are the consequences. Are the promissor have liability and exchange guaranty about promisse or the liability will be removed by acceptance of promisee. In this article, this topic is examined in Iranian law, shia jurisprudence emphasis on European Contract Law and CIS. The authors concluded that although, promissor, contrary to examined legal documents and Art.273 of Iranian civil law, In situation of non performance of promisee, have to render it to authorities or their deputies to exempt from exchange guaranty despite the fact that this Article originated from Imamite jurisprudence, in copmarison to CISG and principles of Eurpoean Contract Law have strengths and weaknesses. Art.273 is complimentary and parties are able to choose between examined approach or other approaches.