موجبات بطلان نسبي در حقوق فرانسه و ايران و امكان سنجي آن در فقه اماميه

Causes of Relative Nullity in French and Iranian Law and Evaluating its Possibility in Jurisprudence

ساليان متمادي است كه حكم وضعي «بطلان نسبي» در حقوق ايران، موضوع بحث حقوق دانان قرار گرفته است. برخي از حقوق دانان وجود اين ضمانت اجرايي را در حقوق ايران، انكار مي­ كنند، گروهي نيز نه تنها آن را پذيرفته­ اند، بلكه در تشخيص مصاديق آن با گشاده­ دستي برخورد نموده ­اند. برخي هم به راه حل ميانه گرويده و معتقد گرديده ­اند. پردازش نظريه در اين مورد صحيح نبوده و بايد به موارد منصوص در قوانين پراكنده بسنده نمود. نويسندگان ديگر بواسطه فقدان اين ضمانت اجرا در فقه اماميه كه حقوق ايران مبتني بر آن است، به جاي بطلان نسبي، اصطلاح قابليت ابطال را پيشنهاد نموده­ اند. باري در كار حاضر بر آن شديم كه با استقراء در متون قانوني و حقوق دو كشور فرانسه و ايران، موجبات بطلان نسبي در اين دو كشور را بررسي و سپس به امكان­ سنجي مراتب در فقه اماميه بپردازيم. كار حاضر از اين نظر كه در اين مورد قائل به نظريه ­پردازي در حقوق مدني ايران شده است واجد جنبه نوآوري بوده و قلمرو دروني بطلان نسبي را در حقوق ايران و فرانسه تعيين و پذيرش اين نظريه در فقه اماميه را ممكن دانسته است.

During long times, conditional sentence of "relative breach" in Iran's law has been subjected of lawyers arguments. Some lawyers deny existence of this executive guarantee in Iran's law, also a group of them not only have accepted it, but also, in distinguishing its examples, have dealt generously. Some of them have chosen conservative solution and believed that theorizing in this case is not correct and written text in scattered laws are sufficient. Other authors, due to lack of this enforcement guarantee in Imamieh jurisprudence that Iran's law is based on it, suggested the term “capability of branch “instead of " relative breach. However, in the present study, we decided to investigate the causes of relative breach in law texts of both countries of Iran and France by deductive logic and then to investigative the feasibility of procedure in Imamieh jurisprudence. The present work confirms the possibility of this idea that in this case, theorizing in civil law of Iran has been valued and has been eligible of innovation and also has determined the internal realm of relative breach in law of Iran and France.