بررسي فقهي و حقوقي عنصر مصلحت در قانون حمايت خانواده مصوب 1391

Jurisprudential and Legal Examination of Expediency in the Family Protection Law Approved in 2012

خانواده به عنوان واحدي از اجتماع در جريان تحولات زمانه قرار دارد، بنابراين لازم است حقوق خانواده نيز در مسير تحولات اجتماعي، متحول گردد، اين امر مي‌طلبد كه برخي از احكام آن با رويكردي به عنصر مصلحت كه از فروعات حكم عقل مي‌باشد، تغيير يابد. روابط افراد خانواده خصوصاً زوجين از جمله موضوعاتي است كه تحت تأثير تحولات زمان قرار مي‌گيرد و طبيعي است كه با تحول موضوع انتظار مي‌رود احكام و مقررات مربوطه نيز تغيير يابد. قانون حمايت خانواده دربرگيرنده تفكري جامع درباره موضوعات خانواده بوده و بدون شك تحولات جهاني و اوضاع و احوال ايران، آن را كمابيش تحت تأثير قرار داده است. با اين تفاسير جايگاه عنصر مصلحت در قانون حمايت خانواده مصوب 1391 در موارد مختلف مربوط به حقوق خانواده، قابل بررسي است. به موجب اين تحقيق كه به روش توصيفي - تحليلي صورت گرفته، اين نتيجه قابل بيان است كه برخي موارد اين قانون قابل نقد و برخي نيز از نكات متمايز آن مي‌باشد. پيش‌بيني مراكز مشاوره از جمله موضوعات مورد انتقاد است، زيرا اگرچه هدف اين مراكز ايجاد صلح و سازش است ولي عملاً باعث اتلاف وقت و ايجاد فشارهاي عصبي در زوجين، خصوصاً زوجه مي‌گردد. در كنار موارد مورد انتقاد، پيش‌بيني اتخاذ تصميم فوري از جمله حضانت، نگهداري و ملاقات طفل و نفقه زن كه تا حدودي در اين موارد آسيب‌پذيرتر هستند، از نكات متمايز و مثبت قانون حمايت از خانواده است.

Family as a unit of community is in the course of changes over time; therefore, family rights must also change in the course of social transformations. This requires that some of its provisions change with an approach of expediency element which is a subcategory of wisdom decree. Relationships among family members, especially between couples, are subjects that are influenced by changes over time, and it is natural that with the evolution of the subject, relevant rules and regulations will also be changed. The family protection law encompasses a comprehensive reflection on the issues of family and undoubtedly affects the global developments and conditions of Iran more or less. Therefore, the place of expediency in the Family Protection Law approved in 2012 can be investigated in various cases concerning family laws. According to this descriptive-analytical study, this result can be stated that some of the provisions of this law can be criticized and some of them are considered as its distinctive points. The category of counseling centers is a subject of criticism, because although the goal of these centers is to create peace and reconciliation, it virtually wastes time and causes nervous pressures in couples, especially in wife. In addition to cases which are criticized, considerations of an immediate decision such as custody, caring and visiting child and alimony, which are somewhat more vulnerable cases, are distinctive and positive points of the Family Protection Law.