پراكنش مكاني جست گروه هاي برودار (Q. brantii Lindl) در توده هاي جنگلي بهره برداري شده مريوان

Spatial pattern of sprout-clumps of Brant`s oak (Quercus brantii Lindl.) in utilized forest stands of Marivan

پراكنش مكاني گونه هاي درختي از مهمترين ويژگيهاي ساختاري توده هاي جنگلي است كه شناسايي آن در برنامه هاي پرورشي، احيايي و مديريتي توده ها فوق العاده حائز اهميت است. اين پژوهش با هدف تعيين الگوي پراكنش مكاني درختان شاخه زاد بلوط در بخشي از جنگلهاي ريخلان شهرستان مريوان در استان كردستان انجام شد. منطقه موردمطالعه الگويي از توده هاي بهره برداري شده منطقه است كه طي ساليان متمادي بهره برداريهاي سنتي از درختان بلوط براي مقاصد مختلف انجام شده است. ابتدا سه قطعه نمونه مربعي شكل با مساحتهاي يك، 0/75 و 0/5 هكتار و بشكل پلاتهاي حلزوني (با مبدا يكسان) در منطقه موردمطالعه پياده شد. كليه درختان شماره گذاري و مبدا آنها و دو قطر بزرگ و كوچك تاج آنها بتفكيك گونه ثبت شد. الگوي مكاني درختان با استفاده از GPS با سيستم UTM و بروش فاصله- آزيموت برداشت شد و نوع الگو با استفاده از تابع K ريپلي بدست آمد. نتايج نشان داد كه كه گونه غالب منطقه برودار (Quercus brantii Lindl.) است و تراكم درختان در 111 اصله در هكتار بدست آمد. قطر متوسط تاج و متوسط سطح تاج درختان در قطعه نمونه يك هكتاري نيز بترتيب 5/6 متر و 28/2 مترمربع محاسبه شد. پس از تحليل داده ها با نرم افزار PAST مشخص شد كه الگوي پراكنش مكاني گونه برودار در توده موردمطالعه كپه اي است و مناسبترين سطح قطعه نمونه براي بررسي الگوي مكاني، 0/75 هكتار مي باشد كه برايتوده هاي مشابه قابل توصيه است.

Determination of spatial pattern of trees in forest stands، as one of the most important characteristics of stand structure، is essential in tending، reclamation and management programs. This research was carried out in Rikhalan forest of Marivan، Kurdistan province، to identify the spatial pattern of sprout-clumps of oaks. Three quadratic plots with different areas of 0.5، 0.75 and one ha with same origin point were considered. All of trees were numbered and their origin as well as the smallest and largest crown diameters was measured. Coordinates of all trees were determined using azimuth-distance method and spatial point pattern was analyzed by Ripley's K-function. Based on results، the main species was Brant`s oak (Quercus brantii Lindl.) and the tree density was 111 per ha. The mean values of crown diameter and crown area were 5.6 m and 28.2 m2 in one ha plot، respectively. Analysis of data by PAST software showed that the spatial pattern of Brant`s oak was cluster type. Furthermore، the suitable plot size to study spatial pattern in the studied stand was 0.75 hectare which is recommended for similar stands.