بررسي و تحليل قاعده عدم سلطه پذيري مؤمن (با رويكردي به تحليل اصطلاح سبيل)

Study and Analysis of the Rule of Unsubduability of the Believer with an approach to the

از جمله قواعد فقهي سرنوشت سازي كه فقها بر آن، موارد زيادي از ابواب عبادات، معاملات و احكام فردي و اجتماعي را منطبق نموده اند، قاعده مشهور نفي سبيل مي باشد. مسئله نوشتار حاضر، مواجهه ساختار قاعده مزبور و مانند آن با نوعي ابهام به حسب ظاهر است. در بادي امر، به نظر مي رسد در اين گزاره، علو ظاهري كافران بر مؤمنان حتي در عالم واقع نفي گرديده است و در قالبي اخباري به ذكر نفي سبيل و عدم سلطه كافر بر مؤمن پرداخته است، در حالي كه اين عبارات در مقام انشا حقيقت مي يابند؛ يعني كافر نبايد هرگز بر مؤمن تسلط و غلبه يابد. واژه كليدي اين قاعده يعني سبيل، به معناي راه تسلط آمده است و در كلام فقها با عناوين ملكيت، حجت شرعي، غلبه مطلق و غلبه حكمي ياد شده است كه البته اثبات مفهوم غلبه حكمي براي مفاد سبيل، مد نظر اين نوشتار خواهد بود. علت به كارگيري چنين اسلوبي از باب تأكيد بر نهي و شدت اهتمام به اين امر است، تا جايي كه آن را كالعدم فرض نموده، ترك چنين فعلي را مصداق اراده و مشيت خود دانسته است.

The rule of unsubduability (Nafye Sabil) is an important legal rule being applied to many Fiqh chapters such as worship, transactions and many individual or social rules. The question of this paper is on the ostensible ambiguity of this rule and alike. It seems prima facie that the rule rejects outward predominance of the unbelievers in the real world in an indicative wording, whereas such phrases must be interpreted as imperative, meaning in this case unbelievers must not have predominance over believers. "Sabil", the key word of the rule, is any means of predominance and Fiqh scholars regard it with the terms ownership, religious authority, absolute and legal prevalence. The aim of this paper is to demonstrate the concept of legal prevalence as to the content of unsubduability rule. Emphasis on the prohibition in the rule wording is inferred from indicative language as far as thina mode of expression supposes predominance as not existent and regards the omission of the act as the will of Sharia.