اصل سرزميني؛ مبناي نظري و آثار آن در نظام حقوق مالكيت فكري

The Principle of Territoriality; Its Theoretical Foundation and Impacts on Legal System of Intellectual Property

اصل سرزميني با توجه به پيشينه تاريخي آن بدون تكيه به مطالعات نظري شكل گرفته است. با وجود اين، درك اصل سرزميني و اعمال آن در قالب قوانين در حوزه‌هاي گوناگون مالكيت فكري، نيازمند مطالعه مباني نظري و فقهي آن است. چنين مطالعه‌اي نشان مي‌دهد استناد به اين اصل در مالكيت فكري مي‌تواند موجه باشد. نتايج و پيامدهاي اعمال اصل سرزميني اين است كه اعتبار مصاديق مالكيت فكري داراي جنبه ملي خواهد بود و نظام‌هاي حقوقي راجع به اعطاي حقوق مالكيت فكري براي اتباع بيگانه، مطابق منافع ملي و محدوديت‌هاي ديني و اخلاقي تصميم‌گيري خواهند كرد. البته با توجه به توسعه جهاني مالكيت فكري و ضرورت همكاري بين‌المللي، اين اصل با اصلاحات و تعديل‌هايي روبه‌رو شده است؛ به عنوان مثال، مي‌توان به شناسايي حق بيگانگان با شرايط خاص، پذيرش حق تقدم يا اعمال سياست‌هاي اقتصادي در قالب واردات موازي اشاره كرد.

If its historical ground is taken into account, the principle of territoriality has been established without relying on theoretical studies. Nevertheless, to understand the principle of territoriality and the ways it may be used in the form of laws in various fields of intellectual property, its theoretical and juridical foundations should be studied. Such study shows that this principle may be justifiably referred to in intellectual property. Results and consequences of applying the principle of territoriality are as follows: instances of intellectual property will have a national aspect and the legal systems which concern granting intellectual property rights will make decision about the foreigners in accord to national interests as well as religious and ethical restrictions. Of course, because of global development of intellectual property and necessity of international cooperation, this principle has undergone some improvements and modifications. For example, we may mention recognition of foreigners’ rights under special conditions, acceptance of the right of priority through applying economic policies in the form of parallel imports.