بررسي ويژگي هاي ريخت شناسي و تشريحي گل نر، مراحل تكوين بساك و دانه گرده در پسته خوراكي(.Pistacia vera L)

Study of morphological and anatomical traits of male flower, developmental stages of anther and pollen grain of pistachio Pistacia vera L

پسته ي خوراكي (Pistacia vera L) از گونه هاي مهم سرده ي Pistacia L و تيره ي Anacardiaceae است. به هدف توسعه ي دانش در مورد اين گونه ي ارزشمند، ويژگي هاي ريخت شناسي و تشريحي گل نر، مراحل تكوين بساك و دانه ي گرده ي آن با روش هاي سلول بافت شناسي مانند تهيه ي برش و مشاهده با ميكروسكوپ هاي نوري و الكتروني بررسي شد. نتايج نشان داد كه گل هاي نر در گل آذين خوشه و داراي 6-4 پرچم، 2 يا 3 كاسبرگ و 1-0 براكته مي باشند. دو كيسه ي هر سمت (تكاي) بساك از يكديگر به طور كامل جدا هستند و شكوفايي آن ها به صورت طولي و عمقي از محل رابط مي باشد. تقسيم سيتوپلاسم طي ميوز سلول هاي مادر ميكروسپور، به طور هم زمان رخ مي دهد، تتراد حاصل از نوع چهار وجهي و لايه ي تاپي از نوع ترشحي است. تعداد لايه هاي سلولي لايه ي مياني سه يا بيشتر بوده كه به طور قابل توجهي پايا بوده و در مراحل پاياني بلوغ همراه با لايه ي تاپي يا حتي در زمان شكوفايي بساك از بين مي روند. لايه ي مكانيكي با تزئينات فيبري مي باشد و اپيدرم روي آن قرار دارد. دانه هاي گرده، كروي و داراي 5-3 منفذ رويشي و تزئينات سوراخ دار هستند.

Edible pistachio (Pistacia vera L.) is an important species of Pistacia genus and Anacardiaceae family. The morphological and anatomical traits of the male flower, anther and pollen grain developmental stages of the pistachio were investigated by cytohistological methods. The results showed that the inflorescence of the male flowers is grape and they have 4-7 stamens with large anthers, 2-3 sepals and 0-1 brackets. Two sacs of each side (theca) of the anther are completely separated from each other and have complete longitudinal dehiscence at the connective area. The cytoplasm division and microspore mother cell meiosis occur simultaneously. The resulting tetrad is tetrahedral and the tapetum layer is glandular. The number of the layers of the middle layer is three or more. These are remarkably viable and degenerate with tapetum at the end of the maturation or even at the time of anther dehiscence. The mechanical layer has fibrous ornamentation and the epidermis is settled on. The pollen grains are circular with 3-5 germinative pores and are brochate in surface.