پديد آورندگان :
كلانتري، عباس دانشگاه آيت الله حائري ميبد , متولي زاده ناييني، نفيسه دانشگاه آيت الله حائري ميبد , گلستان رو، صديقه دانشگاه آيت الله حائري ميبد
كليدواژه :
احتياط در دماء , مجازات مرگ , جرم , قانون مجازات اسلامي 1392
چكيده فارسي :
بسياري از احكام اسلام براي حفظ جان، تشريع شده است و نشان‌دهنده اهميت جان انسان در پيشگاه خداوند بلندمرتبه است؛ با وجود اين در كشورهاي اسلامي، شمار مجازات اعدام، فراوان است. به راستي آيا شيوه اجراي مجازات اعدام، با چنين آمار بالايي در جوامع اسلامي، درست و مبتني بر آموزه‌هاي اسلام است؟
براي پاسخ‌دادن به اين پرسش، ناگزير بايد ادله اجتهادي را بررسي كرد و با كاوش در كتاب، سنّت و ديدگاه فقهاي اسلام، درباره مجازات مرگ به قاعده مشهور «احتياط در دماء» دست يافت كه بر مبناي آن، هرگونه حكم يا ارتكاب عمل كه به مرگ يك انسان منجر مي‌شود، بايد با استناد به دليلي قطعي يا اماره باشد و در موارد ديگر بايد با احتياط و به دور از هرگونه شبهه باشد كه نشانه محدودبودن حكم به مجازات مرگ در دين اسلام است؛ ولي با وجود اهميت اين قاعده، در قانونگذاري و اجراي مجازات مرگ، تاكنون به طور مستقل بررسي نشده است؛ از سوي ديگر با تصويب قانون مجازات اسلامي 1392 در كنار ديگر قوانين كيفري خاص و گسترش حكم اعدام، به نظر مي‌رسد قانونگذار، به گونه‌اي بايسته، به اجراي اين قاعده توجه نكرده است؛ ازاين‌رو نويسندگان در پژوهش حاضر، ضمن واكاوي ادله، مباني و گستره آن، به موارد مغايرت قانون با اين قاعده و اهميت فراوان اين قاعده در قانونگذاري اشاره كرده‌اند.
چكيده لاتين :
Many Islamic rulings are to protect people's lives and this shows the importance of human being's life for God- the Exalted.
Nevertheless, in Islamic countries, there are many death penalties. Are numerous death penalties, in the Islamic societies, based on teachings of Islam?
To reply the above question, the Ijtihadi arguments should be inevitably studied and, based on study of the Book, Sunnah, and viewpoints of Muslim jurisprudents, the well-known rule of “caution in issuing verdict for death penalty” should be found according to which issuing each and every verdict or taking any action which may lead to death of someone should be based on firm proof or conclusive presumption and in other cases, such a verdict should be issued cautiously and free of any suspicion. and this shows that there are certain restrictions for issuing death penalty in Islam. Despite importance of this rule, however, it has not been independently discussed in legislation and execution of death penalty. On the other hand, after approval of the Islamic Penal Code (1392/2013) and other special penal laws as well as increase in cases of death penalty, it seems that the legislator has not paid attention to this rule as much as he should. Thus, while discussing its arguments, foundations and scope, the authors have mentioned cases of discrepancies between laws and this rule and attached much importance to it in legislation.
