نقد و بررسي مدل فرهنگ سازماني دنيسون به روش فراتحليل

A Critique of The Denison’s Organizational Culture Model: A Meta-Analysis

مدل فرهنگ سازماني دنيسون يكي از مقبول‌ترين مدل‌هاي سنجش فرهنگ سازماني است ولي استفاده از روش فرا‌تحليل در بررسي مقالات منتشر شده در درگاه جهاد دانشگاهي و درگاه نشريات دانشگاه‌هاي تهران، شهيد بهشتي، تربيت مدرس و علامه طباطبايي نشان داد كه در تمامي اين مقالات، مقادير يكساني براي فرهنگ‌هاي مشاركت، ثبات، انعطاف‌پذيري و مأموريت گزارش شده است. به منظور تعيين علت اين پديده، مقاله دنيسون و ميشرا كه در 1995 منتشر شده است، به دقت بررسي شد. مطالعه اين پژوهش نشان داد كه مدل فرهنگ سازماني دنيسون داراي سه نقص اساسي است. اولين مسئله تقليل فرهنگ سازماني به چند مؤلفه محدود شامل ميزان مشاركت كاركنان در تصميم‌گيري‌ها، مشخص بودن رويه‌هاي انجام كار در سازمان (ثبات)، انعطاف‌پذيري در برابر محيط و داشتن مأموريت مكتوب است. دومين نقص مدل دنيسون استفاده از طيف پنج‌گانه ليكرت براي سنجش خصيصه‌هاي فرهنگي است كه موجب مي‌شود مقادير گزارش شده براي ابعاد چهارگانه به يكديگر نزديك باشند. نقص سوم به علت استفاده از آزمون همبستگي براي سنجش رابطه ميان بهره‌وري و فرهنگ در پژوهش اصلي است كه موجب تأييد ارتباط ميان هر چهار فرهنگ و بهره‌وري شده است. از اين رو برخلاف هدف اوليه دنيسون كه درصدد تبيين علل تفاوت بهره‌وري در ميان شركت‌هاي مورد بررسي و تعيين فرهنگ تأثيرگذار بر بهره‌وري شركت‌ها بود، مدل نهايي اينك به‌طور همزمان شامل هر چهار خصيصه فرهنگي است.

Denison’s Organizational Culture Model (DOCS) was used widely by academics and practitioners today. However we included thepapershas published in Iranian journals that was published in several Iranian universities in a systematic review and results of a meta-analysis suggested that all cultures’ traits; involvement, Consistency, adaptability, and mission have similar measures. We found some methodological errors in the Denison and Mishra (1995) paper. First of all the correlation test wasn’t suite statistical test to compare the four traits of organizational cultures. and finally the five point Likertmeasurement in not good enough to measure the traits of organizational cultures. We should be concerned about the relation between organizational effectiveness and four traits of organizational cultures based on these methodological errors.