كليدواژه :
فضاي سايبر , جرم سايبري , حمايت , بزه ديدگي , صلاحيت جهاني
چكيده فارسي :
فناوري اطلاعات نه تنها زندگي انسان را متحول ساخته است بلكه توانسته است «فضاي» جديدي بنام فضاي سايبري را ايجاد كند، فضاي سايبري به واسطه عناصر تشكيل‌دهنده و ماهيت خاصي كه دارد توانسته است هم در خدمت انسان باشد و هم اينكه به‌عنوان ابزاري براي ارتكاب برخي از اعمال غير قانوني باشد. فضاي مجازي همچون فضاي حقيقي، محلي را براي ارتكاب جرايم توسط بزهكاران فراهم آورده است و آنها ديگر كنش‌گران حاضر در اين فضا را مورد سوء‌استفاده قرار مي‌دهند ماهيت گسترده و فرامرزي بودن اين جرم باعث شده است تا از حيث مقابله با جرم سايبري وحمايت از بزه‌ديدگان آن تاكنون اقدام مؤثر‌ي از سوي كشورها صورت نپذيرد. لذا در اين مقاله تلاش شده است با روش توصيفي و تحليلي پس از جمع‌آوري و تبيين مقررات كيفري داخلي و بين‌المللي موجود و تحليل آنها با توجه به ضرورت حمايت از بزه‌ديدگان جرايم سايبري در عرصه داخلي و حقوق بين‌الملل چاره‌انديشي مناسبي شناسايي و ارائه گردد. متأسفانه قواعد موجود و سازوكارهاي فعلي در چارچوب حقوق بين الملل و حقوق داخلي كافي، مؤثر و رسا نمي‌باشند. و در عرصه بين المللي مي‌توان با ايجاد اجماع بين‌المللي نظير تنظيم معاهده بين المللي ناظر بر فضاي سايبري تشكيل پليس بين‌المللي فضاي سايبري، تشكيل دادگاه ويژه فضاي سايبري و.... اقدام نمود و در حقوق داخلي دادگاه‌هاي ملي مي‌توانند با توسل به اصول مختلف حاكم بر صلاحيت به ويژه اصل صلاحيت جهاني در حمايت از بزه‌ديدگان مؤثر باشند، كما اينكه اصلاح قانون فعلي جرايم رايانه‌اي و آيين دادرسي جرايم رايانه‌اي كشورمان به شرح ايرادات و ابهاماتي كه در اين مقاله منعكس شده است، مي‌تواند در اين زمينه راهگشا باشد.
چكيده لاتين :
Information technology has not only revolutionized the human life, but has also established a new space called cyberspace . Due to the very nature and constitutional elements of this space ,it has both served the human and worked as an instrument for committing ceitain illegal affairs.Cyberspace, similar to real space, has provided a new venue for offenders to commit
crimes. This way, computer offenders will resort to offend cyber users. The broad, trans-boundary nature of the crime can serve as a reason for lack of any effective decision in confronting the problem by different countries so far. Therefore, this article, considering the need for nationally and internationally supporting the victims of cybernetic crimes, has tried to
investigate criminal laws considered for such people. Unfortunately, the current laws and the cybernetic regulations are of unique nature requiring the formulation of both general and certain field specific laws. It is necessary to indicate that the local courts can also rely on the principle of international credibility, to combat cybernetic crimes and support the victims. The current laws and procedures within the national and international domains are neither sufficient nor effective. So, the establishment of international consensus on different issues such as development of international treaties, supervision of cybernetic spaces, formation of international cybernetic police, establishment of cybernetic courts, modification of the current
computer crime laws and reevaluation of domestic crime investigation procedures can help to overcome the shortcomings on cybernetic laws.
