بررسي عوامل مرتبط با مصرف داروهاي اعصاب و روان در دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي زاهدان در سال 1386

Assessment of psychiatric drugs use and related factors among students of Zahedan University of Medical Sciences (ZUMS) in 2007

مقدمه: مطالعات انجام گرفته در ايران و جهان حاكي از مصرف بالاي داروهاي اعصاب و روان است كه در اكثر موارد به صورت خود سرانه صورت مي گيرد. به دليل وجود عوامل استرس زاي فراوان به نظر مي رسد كه دانشجويان از نظر مصرف اين داروها در معرض خطر زيادي قرار دارند. هدف از اين مطالعه بررسي برخي عوامل مرتبط با مصرف اين داروها خصوصاً به صورت خودسرانه در دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي زاهدان است. روش كار: در اين مطالعه مقطعي300 نفر از دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي زاهدان در بهار سال 1386 به روش نمونه گيري تصادفي طبقه بندي شده انتخاب و مورد بررسي قرار گرفتند. روش جمع آوري داده ها به صورت مصاحبه و ثبت در پرسش نامه بود. علاوه بر اطلاعات دموگرافيك، دانشجويان در مورد سابقه مصرف دارو، نوع دارو، نحوه تجويز دارو و سابقه بيماري نيز مورد سئوال قرار گرفتند. داده ها در نرم افزار SPSS.13 و با استفاده از آمار توصيفي و تحليلي ( آزمون كاي دو) ارائه و تحليل شد. سطح معني داري نيز 05/0 در نظر گرفته شد. نتايج: (69.3%) (208نفر) از افراد مورد مطالعه دختر و(30.7%)(92 نفر) پسر بودند.31% دانشجويان در رشته پزشكي و بقيه در رشته پرستاري، بهداشت و پيراپزشكي تحصيل مي كردند و10% آن ها متاهل بودند. ميزان شيوع مصرف داروهاي اعصاب و روان 20.3% برآورد شدكه در دانشجويان دختر و پسر به ترتيب 18.9% و 24.7% بود. مصرف دارو با متغيرهاي معدل، رشته تحصيلي، مصرف سيگار و سابقه مراجعه به روان پزشك ارتباط معني داري را نشان داد (P>0.05) در حالي كه مصرف دارو با متغيرهاي مقطع تحصيلي، ميزان علاقه به رشته، جنسيت، وضعيت تاهل و سكونت، بعد خانوار و سن ارتباط معني داري را نشان نداد (P>0.05). بحث: در مقايسه با مطالعات قبلي انجام گرفته در ايران و جهان مصرف اين داروها در اين دانشجويان به نسبت بالا است. بنابراين برنامه ريزي در جهت كاهش مصرف، خصوصاً مصرف خود سرانه و علت يابي آن از اهميت بالائي برخوردار است. به نظر مي رسد مشاوره بيشتر با دانشجويان با علاقه كم به رشته تحصيلي، دانشجويان پزشكي و نيز دانشجويان با سابقه مراجعه به روان پزشك و نيز جلوگيري از مصرف سيگار در كاهش مصرف موثر است.

ntroduction: The previous studies in Iran and around the world showed that the use of psychiatric drugs is high and usually is not physician permitted. The students are exposed with various stressor factors, so they are at high risk. The purpose of this study is assessment of related factors of using these drugs among students of Zahedan University of Medical Sciences. Methods and Materials: This cross-sectional study carried out on 300 students of ZUMS in 2007.The subjects were selected using stratified random sampling. The data collected with interview and registered in questionnaire. In addition to demographic information, we asked from all subjects about history of use of these drugs, type of drugs, and history of illness. The data were analyzed by SPSS version 13 soft ware using descriptive and analytical (chi square test) statistics. Significant level was set as 0.05. Results: 208 (69.3%) of subjects was females and 92 (30.7%) was males. Thirty one percent were in medical and the others were in health, nursing and paramedical faculty. Only 10% of students were married. The prevalence of use of these drugs was 20.3% that were 18.9% and 24.7% among female and male students respectively (P>0.05). Use of drugs was related to grade point average in previous semester, field of students, history of referring to psychiatry and smoking (P<0.05) and was not related to interesting to current field, age, living place, sex, marital status, size of household and graduate level (P>0.05). Conclusion: As compared with previous studies in Iran and around the world, the use of these drugs among students of Zahedan University of Medical Sciences is high, so planning toward decreasing of these drugs consumption (especially when is not physician permitted) and discover it's cause is too important. It seems that more council with student that uninterested to their course, medical students and students with history of referring to psychiatrist and also prevention of smoking can be decreased use of these drugs.