مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي مشخصه هاي فاي در گفتار فارسي آموزان و چالشي در رويكرد كمينه گرا

چكيده فارسي :

شخص، شمار و جنس در برنامه ي كمينه گرا مشخصه هاي فاي ناميده مي شوند. ازآنجايي كه زبان فارسي براي مشخصه ي جنس نشانه اي ندارد، اين جستار تنها مشخصه هاي شخص و شمار را در گفتار فارسي آموزان بررسي مي كند. مشخصه هاي فاي در محور بحث مطابقت فاعل و فعل قرار دارند. در اين تحقيق فرايند مطابقت فاعل و فعل در گفتار فارسي آموزان، از طريق مصاحبه هايي ساختارمند با 14 نفر از فارسي آموزان خارجي سطح مقدماتي 2 موسسه ي دهخدا، بررسي و مطالعه شد. هدف از اين جستار مشخص نمودن عوامل مرتبط با مشخصه هاي ياد شده در گفتار فارسي آموزان است بدين شرح كه وجود يا عدم وجود مشخصه هاي فاي شخص و شمار در زبان اول، ضميراندازي و حضور ضمير غيرفاعلي در زبان فارسي چه تاثيري بر مطابقت مشخصه هاي فاعل و فعل در گفتار فارسي آموزان دارند و نيز عدم رعايت مطابقت فاعل و فعل و يا فقدان تعبير نحوي مشخصه ها، چه تاثيري بر تعبير معنايي دارد. منظور از تعبير معنايي، معناي مشخصه هاي شخص و شمار براي مخاطب فارسي زبان است. پس از تحليل كمي داده ها از طريق آزمون تي، مشخص شد كه وجود مشخصه هاي شخص و شمار در زبان اول بر دسترسي و فراگيري اين مشخصه ها در زبان فارسي تاثير مثبت دارد. در جمله هايي كه در آن ها ضميراندازي صورت گرفته و فاعل به صورت آشكار در جمله وجود ندارد، ميزان خطاي مطابقت بيشتر از زماني است كه فاعل به صورت آشكار در جمله حضور دارد. ميزان خطاي مطابقت زماني كه در جمله علاوه بر فاعل، ضمير شخصي غيرفاعلي وجود دارد، بيشتر از زماني است كه در جمله تنها فاعل وجود دارد. همچنين، تحليل كيفي براساس برنامه ي كمينه گرا، نشان داد كه گاهي با وجود عدم رعايت مطابقت فاعل و فعل و يا به عبارتي فقدان تعبير نحوي، معناي مشخصه هاي شخص و شمار انتقال مي يابد و تعبير معنايي صورت مي پذيرد كه اين مساله درواقع چالشي در رويكرد كمينه گرا به حساب مي آيد. شخص، شمار و جنس در برنامه ي كمينه گرا مشخصه هاي فاي ناميده مي شوند. ازآنجايي كه زبان فارسي براي مشخصه ي جنس نشانه اي ندارد، اين جستار تنها مشخصه هاي شخص و شمار را در گفتار فارسي آموزان بررسي مي كند. مشخصه هاي فاي در محور بحث مطابقت فاعل و فعل قرار دارند. در اين تحقيق فرايند مطابقت فاعل و فعل در گفتار فارسي آموزان، از طريق مصاحبه هايي ساختارمند با 14 نفر از فارسي آموزان خارجي سطح مقدماتي 2 موسسه ي دهخدا، بررسي و مطالعه شد. هدف از اين جستار مشخص نمودن عوامل مرتبط با مشخصه هاي ياد شده در گفتار فارسي آموزان است بدين شرح كه وجود يا عدم وجود مشخصه هاي فاي شخص و شمار در زبان اول، ضميراندازي و حضور ضمير غيرفاعلي در زبان فارسي چه تاثيري بر مطابقت مشخصه هاي فاعل و فعل در گفتار فارسي آموزان دارند و نيز عدم رعايت مطابقت فاعل و فعل و يا فقدان تعبير نحوي مشخصه ها، چه تاثيري بر تعبير معنايي دارد. منظور از تعبير معنايي، معناي مشخصه هاي شخص و شمار براي مخاطب فارسي زبان است. پس از تحليل كمي داده ها از طريق آزمون تي، مشخص شد كه وجود مشخصه هاي شخص و شمار در زبان اول بر دسترسي و فراگيري اين مشخصه ها در زبان فارسي تاثير مثبت دارد. در جمله هايي كه در آن ها ضميراندازي صورت گرفته و فاعل به صورت آشكار در جمله وجود ندارد، ميزان خطاي مطابقت بيشتر از زماني است كه فاعل به صورت آشكار در جمله حضور دارد. ميزان خطاي مطابقت زماني كه در جمله علاوه بر فاعل، ضمير شخصي غيرفاعلي وجود دارد، بيشتر از زماني است كه در جمله تنها فاعل وجود دارد. همچنين، تحليل كيفي براساس برنامه ي كمينه گرا، نشان داد كه گاهي با وجود عدم رعايت مطابقت فاعل و فعل و يا به عبارتي فقدان تعبير نحوي، معناي مشخصه هاي شخص و شمار انتقال مي يابد و تعبير معنايي صورت مي پذيرد كه اين مساله درواقع چالشي در رويكرد كمينه گرا به حساب مي آيد.

چكيده لاتين :

In Minimalist Program (MP), person, number and gender are called φ-features. Since Persian does not have a feature for gender, this study explored person and number features in Persian learners’ speaking. φ-features play a key role in subject-verb agreement. This study examined subject-verb agreement in Persian learners’ speaking. 14 Persian language students who were in elementary 2 level of Dehkhoda Institute participated in structured interviews. The purpose was to determine the variables which related to the φ-features in learners’ speaking. The study examined the effects of three factors on subject-verb agreement in learners’ speaking: 1) The accessibility/inaccessibility of φ-features in the first language, 2) pro-drop in Persian 3) The presence of non-subject pronoun in Persian sentences. Furthermore, this study analyzed the influence of agreement errors or lack of syntactic interpretation of φ-features on semantic interpretation. Semantic interpretation refers to the meaning of person and number features for Persian language learners. The results of t-test analysis showed that 1) the existence of person and number features in learners’ first language had a positive effect on accessibility and acquisition of these features in Persian, 2) there were more errors in subject-verb agreement in pro-drop sentences in which subject had been deleted, 3) and there were more errors in subject-verb agreement whenever, in addition to subject, there was a non-subject pronoun in the sentence. Furthermore, qualitative analysis based on MP showed that, sometimes in the absence of subject-verb agreement or syntactic interpretation, the semantic interpretation of person and number features is accessible which presents a challenge to MP