مقايسه ميزان ترسيب كربن خاك گونه هاي مختلف جنگل كاري شده در پارك جنگلي مخمل كوه خرم آباد - لرستان

Soil carbon sequestration compression in plantations with different species in Makhmalkooh forest park

هدف از اين پژوهش بررسي و مقايسه ميزان ترسيب كربن در خاك توده‌هاي جنگل‌كاري شده با گونه‌هاي پهن‌برگ و سوزني‌برگ در پارك جنگلي مخمل كوه خرم‌آباد است. بدين منظور در هر تيپ جنگل‌كاري، نمونه‌هاي خاك از دو عمق 5-0 و 15-5 سانتي‌متري برداشت شد و ميزان ترسيب كربن خاك در هر تيپ محاسبه شد. نتايج نشان داد گونه هاي زبان‌گنجشك، ارغوان، زيتون و بلوط در مقايسه با كاج بروسيا و سرو نقره‌اي منجر به ترسيب كربن بيشتري در خاك مي شوند. همچنين ميزان ترسيب كربن در عمق 5-0 سانتي‌متري در منطقه شاهد بيشتر از ساير مناطق بود ولي در عمق 15-5 سانتي‌متري خاك دو توده بلوط و كاج بروسيا به ترتيب بيشترين و كمترين مقدار را داشتند، باوجودي كه انتظار مي‌رود سوزني‌برگان به دليل تند رشد بودن و داشتن سطح برگ بيشتر نقش مهم‌تري در ترسيب كربن خاك داشته باشند، ولي در كوتاه‌مدت به دليل سرعت پايين‌تر تجزيه سوزن‌هاي سوزني‌برگان، ميزان ترسيب كربن خاك در پهن برگان بيشتر است. همچنين زماني كه سن جنگل‌كاري كمتر از 20 سال باشد الگوي كاهش كربن آلي موجود در خاك آن مشهود است و با افزايش سن جنگل‌كاري ميزان ترسيب كربن در خاك افزايش خواهد يافت. لذا به طور كلي مي توان بيان نمود كه گونه هاي پهن برگ در افزايش ميزان مواد آلي خاك موفق تر از سوزني برگان عمل نموده اند ولي تاثيرات بيشتر نوع گونه درختي جنگل كاري شده بر ميزان ترسيب كربن خاك با افزايش سن جنگل كاري نمايان تر خواهد شد.

The aim of this study is to investigate and to compare soil carbon sequestration in broad leaves and needle leaves afforestation stands in Makhmalkooh forest park in Khoramabad. Soil samples were taken from depth 0-5 and 5-15 cm in each type and some soil properties such as pH, organic carbon, and texture were analyzed. In each depth, soil organic carbon were measured and the amount of carbon sequestration were computed and compared for each types. The results showed that broad leaves species, ash, redbuds, olive, Persian oak resulted to more soil carbon sequestration compared to needle leaves, Turkish red pine, Mediterranean cypress. Also in unplanted area close to plantation the amount of soil carbon sequestration was significantly higher than other plantation types in the 0-5 cm depth and in the 5-15 cm depth, Persian oak and Turkish red pine had the highest and lowest amount of carbon sequestration respectively. While it is expected that needle leaves with higher growth rate and leaf area, result to more soil carbon sequestration, in short time the slow rate of coniferous litter decomposition result to less soil carbon sequestration in needle leaves stands compared to broad leaves stands. The pattern of organic carbon sequestration in afforested stands less than 20 years is decreasing, while after 20 years it follows an increasing trend. It is concluded that broad leaves trees show more effects on soil organic carbon than needle leaves trees but more effects on soil organic carbon can be seen at older stands.