اثر اكسيد نيتريك بر ميزان پرولين، قندهاي محلول و فعاليت آنزيم هاي آنتي‌ اكسيداني در شرايط تنش سرب در گياه كلزا (.Brassica napus L)

Nitric oxide effect on proline, soluble sugars and activity of antioxidant enzymes in Pb stress terms in Brassica napus L

تنش سرب يكي از مهم‌ترين تنش‌هاي محيطي است كه رشد گياهان را محدود مي‌كند. اكسيد نيتريك (NO) در انتقال پيام و پاسخ به تنش زيستي و غيرزيستي دخالت مي‌كند. در اين تحقيق به بررسي اثر اكسيد نيتريك در شرايط تنش سرب بر پرولين، قندهاي محلول و فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني در گياه كلزا رقم 401 Hyola در محيط كشت هيدروپونيك و با استفاده از محلول غذايي هوگلند در ريشه و اندام هوايي پرداختيم. آناليزهاي آماري توسط نرم افزار SPSSو مقايسه ميانگين‌ها با استفاده از آزمون دانكن انجام گرفت. سه سطح سرب توسط Pb(NO3)2 [0، 100 و 200 ميكرومول بر ليتر] و دو سطح NO توسط نيتروپروسايد سديم [0 و 100 ميكرومول بر ليتر] صورت گرفت. در تنش سرب ملايم، ميزان پرولين ريشه افزايش معني داري داشت و NO باعث افزايش سازگاري گياه با محيط شد. قندهاي محلول در ريشه و اندام هوايي افزايش معني داري نيافتند. فعاليت آنزيم پراكسيداز در تمام تيمارهاي ريشه و اندام هوايي كاهش معني‌داري داشت. فعاليت كاتالاز در شرايط تنش سرب در اندام هوايي به طور معني‌داري كاهش يافته بود اما فعاليت كاتالاز ريشه تغيير معني‌داري نداشت. كاهش فعاليت آنزيم هاي پراكسيداز و كاتالاز مي تواند ناشي از فعاليت NO به عنوان يك آنتي‌اكسيدان باشد.

Lead Stress is one of the most important environmental stresses that limit plant growth. Nitric oxide (NO) in signal transduction and biological and abiotic stress response is involved. In this study, the effect of nitric oxide of lead stress on proline, soluble sugars and activities of antioxidant enzymes in 401 Hyola canola plants in hydroponic culture using Hoagland solution was investigated in roots and shoots. Statistical analysis using SPSS and the comparisons were performed using Duncan. Three levels of lead by Pb(NO3)2 [0, 100 and 200 µM] and two levels of NO by sodium nitroprusside [0 and 100 µM] took place. Lead to mild stress, root proline increased significantly and NO increases the plant adaptation to the environment. Soluble sugars in roots and shoots were not significantly increased. Peroxidase enzyme activity was significantly reduced in all treatments, roots and shoots. CAT activity in shoots under stress conditions lead to significantly reduced but Root catalase activity did not change significantly. Peroxidase and catalase enzyme activity loss can be caused by the activity of NO as an antioxidant.