علل تفاوت تفاسير فقها و انديشمندان مسلمان درباره حقوق سياسي اجتماعي زنان از متون ثابت ديني

The Reasons for Contradictions in the Jurists and Scholars’ Exegeses of Women Socio-Political Rights in Canonical Religious Texts

اين پژوهش در راستاي بيان علت تفاوت تفاسير فقها و انديشمندان مسلمان درباره حقوق سياسي ـ اجتماعي زنان از متون ثابت ديني است. طبق هرمنوتيك فلسفي گادامر، تفاوت تفاسير در تفاوت پيش فهم ها، پيش فرض ها و انتظارات مفسران ريشه دارد. براي بررسي اين مسئله، نگارنده ضمن بيان مفروضات رويكردهاي مختلف فكري، تفاسير آن ها درباره حقوق سياسي ـ اجتماعي زنان را بيان كرده است. بدين ترتيب مشخص شده است ميزان و نوع حقوقي كه رويكرد هاي گوناگون براي زنان قائل اند با نوع نگرششان به زن و ... ارتباطي تنگاتنگ دارد. در واقع، سنت گرايان (با انتظار حداكثري از متون ديني در راستاي قانون گذاري در مسائل فردي و اجتماعي) درباره فعاليت هاي سياسي زنان حكم به عدم جواز داده اند و در مقابل اصلاح گرايان (كه معتقدند قوانين كلي و برخي از جزئيات در متون ديني ذكر شده و تشخيص حكم برخي جزئيات بر عهده عقل گذاشته شده است)، نظر مساعدي درباره فعاليت هاي سياسي و حتي مسئله حكومت ارائه كرده اند و جنسيت را شرط نمي دانند.

The present study aims at explicating the reasons for contradictions in the jurists and scholars’ exegeses of women socio-political rights in canonical religious texts. According to Gadamer's philosophical hermeneutics, contradictions in exegeses are rooted in interpreters’ presumptions, presuppositions, and expectations. With that in view, the present study, while mentioning various presumptions hold by different intellectual approaches, has attempted to provide their exegeses with regard to women socio-political rights. It could be revealed that the extent and type of rights advocated by various approaches are closely related to their attitudes towards women. In other words, traditionalists (relying excessively on canonical texts for personal and social jurisdictional affairs) do not permit women political activities. On the other hand, reformists (believing that only general laws, with some partial details, have been mentioned in the canonical texts, and the verdicts related to details should be discerned by intellect) hold favorite views towards women political activities, even in case of governance, and do not consider gender as a determining prerequisite