بررسي ويژگي هاي ساختاري توده هاي شاخه زاد بلوط جنگل هاي مريوان

Structural characteristics of oak coppice stands of Marivan Forests

تعيين عناصر ساختاري توده هاي جنگلي از ضروريات مديريتي آنهاست. پژوهش پيش رو با هدف شناسايي ويژگيهاي ساختاري توده هاي شاخه زاد بلوط در منطقة ريخلان شهرستان مريوان استان كردستان كه الگويي از توده هاي بهره برداري شدة منطقه است، انجام شد. پس از پياده كردن يك قطعه نمونة مربعي شكل نيم هكتاري، با استفاده از روش آماربرداري صددرصد، ويژگيهاي مهم ساختاري درختان شامل گونه، مبدأ (دانه زاد يا شاخه زاد)، تعداد جست در هر جست گروه، قطر جستها در ارتفاع نيم متر، دو قطر بزرگ و كوچك تاج جست گروهها و ارتفاع 4 جست در هر جست گروه اندازه گيري شد. با استفاده از داده هاي اندازه گيري شده، روية زميني، سطح تاج و قطر جست گروه نيز محاسبه شد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه تيپ جنگلي منطقة موردمطالعه تيپ خالص برودار (Quercus brantii Lindl) است و تمام درختان شاخه زادند. كم بودن متوسط قطر جستها (5/4 سانتيمتر) و قطر جست گروهها (20/5 سانتيمتر) نشاندهندة نوجوان بودن تودة موردمطالعه و كم بودن متوسط ارتفاع جستها (كمتر از 4 متر) نيز نشاندهندة كم عمق بودن نيمرخ عمودي توده بود. پراكنش قطري تودة موردمطالعه از الگوي نرمال پيروي ميكرد كه بيانگر همسال بودن توده است. در نيمرخ عمودي نيز فقط يك اشكوب وجود داشت. همچنين پس از برازش مدلهاي مختلف رگرسيوني، بهترين مدل براي منحني ارتفاع، مدل سهمي بدست آمد. درمجموع تودة موردمطالعه فاقد تنوع گونه اي چوبي و تنوع ساختاري بود و از نظر پايداري در شرايط نامطلوبي قرار داشت، بنابراين دخالتهاي جنگلشناسي و غني سازي توده الزاميست.

Structural characteristics, as the basic characters for managements of forests stands, were studied in Rikhalan coppice forest, southeast Marivan, Kurdistan province. The selected site is a good model of utilized stands of northern Zagros forests. A quadratic plot with an area of 0.5 ha were selected, then structural characteristics of stands including species composition, origin of trees (seed or shoot), number of sprouts in sprout-clumps, diameter of sprouts at 0.5m height, height of four sprouts in each sprout-clump, as well as the largest and smallest diameters of sprout-clumps crowns were measured on all trees. Furthermore, basal area, crown area and diameter of sprout-clumps were calculated. Based on results, the stand type was pure type of Brant`s oak (Quercus brantii) and all of trees were in coppice form. Low values of the mean diameter of sprouts (5.4 cm) and sprout-clumps (20.5 cm) showed that the studied stand was young. The mean value of sprout heights were low (lower than 4 m), which illustrate a one-storey stand. Diameter distribution of the studied stand showed an even-aged form. Furthermore, the best regression model for height-diameter curve of the stand was quadratic model. Totally, the studied stand was pure with no woody species diversity and with a little structure diversity, so its sustainability could be considered as unstable. Silvicultural activities such as tending operations and enrichment of the stand are recommended.