تبيين جامعه‌شناختي مديريت بدن و ارتباط آن با عوامل اجتماعي و فرهنگي در ميان دختران و زنان شهر تبريز

Sociological Explication of Body Management and its Relation with Social and Cultural Factors in Girls and Women in Tabriz City

در عصر حاضر با رشد فرهنگ مصرفي و رسانه هاي ارتباط جمعي ، بدن اهميت بسياري يافته است. يكي از مسائل مطرح شده در حوزه جامعه شناسي بدن، مديريت بدن است كه امروزه در ميان دختران و زنان رواج فراواني يافته است كه در آن افراد با تغيير ويژگي هاي ظاهري بدن خود به ساخت بدن اجتماعي مبادرت مي ورزند. در پژوهش حاضر عوامل اجتماعي و فرهنگي موثر در اين پديده با استفاده از نظريه هاي بورديو، گيدنز، فدرستون، ترنر و گافمن بررسي شده است. اين پژوهش به صورت پيمايشي و با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته در سال 1391 انجام شده است. حجم نمونه را 530 نفر از زنان و دختران 15 تا 45 ساله شهر تبريز تشكيل داده اند. روش نمونه گيري از نوع خوشه اي چندمرحله اي بوده است. يافته هاي پژوهش حاكي از آن اند كه ميان متغيرهاي پذيرش اجتماعي، احساس فشارهاي اجتماعي، سرمايه فرهنگي، وضعيت شغلي و تاهل، طبقه اجتماعي و استفاده از رسانه هاي جمعي خارجي با مديريت بدن رابطه مستقيم و ميان متغيرهاي دين داري و استفاده از رسانه هاي جمعي داخلي با مديريت بدن رابطه معكوس برقرار است. متغيرهاي ذكرشده در مجموع 41 درصد از تغييرات مديريت بدن را تبيين كرده اند.

At present time, body has become significantly important due to growth of consumption culture and the mass media. One of the raised issues in the field of body sociology is body management; an issue which has received considerable attention by girls and women. By changing their physical appearance, individuals make social construction of body. The present research studies social and cultural factors affecting the emergence of this phenomenon considering theories of Bourdieu, Giddens, Featherstone, Turner, and Goffman. The study is a survey-based one and the data was collected through a questionnaire made by the researcher. The population sample consisted of 530 girls and women in Tabriz ranging from 15 to 45 in age, in the year 1391. Multistage sampling method was used, and the results indicate that there are direct relationships between the variables of social acceptance, feeling social pressures, cultural capital, occupation status, marriage status, social class, use of the foreign mass media and body management. There are indirect relationships between religiosity and use of the foreign mass media variables and body management. The mentioned variables could explicate 41% of body management changes