بررسي ‌اثر دگرآسيبي اندام هوائي‌ چاودار (Secale cereal L ) روي برخي صفات مورفولوژيك بذور گندم ، علف هاي هرز غالب مزارع گندم و پيآمد آن در توليد محصولات پائيزه

Study of allelopathic effect of above ground parts of rye (Secale cereale L.) on some morphological traits of wheat seeds, dominant weeds of wheat field, and its consequences on autumn crops production

در كشاورزي رايج كنترل علفهاي ‌هرز با استفاده از علفكش ها به عنوان يك اصل مهم مطرح مي‌شود.استفاده از خاصيت دگرآسيبي در كنترل علفهاي ‌هرز مي‌تواند اثرات فشار كشاورزي رايج را بر محيط زيست كاهش دهد. در اين تحقيق اثرات دگرآسيبي عصاره شاخساره چاودار روي برخي صفات مورفولوژيك بذور گندم، چاودار، فالاريس و يولاف (علف هاي هرز نازك برگ غالب مزارع گندم )در قالب طرح كاملا تصادفي با پنج تيمار و چهار تكرار انجام شد. تيمارها شامل غلظت هاي يك و نيم ، سه ، شش ، و نه گرم در ليتر عصاره شاخساره چاودار بودند. نتايج نشان داد كه عصاره شاخساره چاودار در همه غلظت‌ها بر صفات اندازه‌گيري شده به طور معني داري اثر داشت. حداقل كاهش جوانه زني 58/15 درصد ،حداكثر كاهش جوانه زني 70/9 درصد در مقايسه با شاهد به دست آمد. حداقل كاهش طول ريشه‌چه 62/3 درصد و حداكثر آن 70/8 درصد نسبت به شاهد به دست آمد. همچنين حداقل كاهش طول ساقه‌چه 61 درصد و حداكثر كاهش آن 68/3 درصد حاصل شد و كمترين تاخير در جوانه‌زني حداقل 5/6 روز و حداكثر آن 6/24 روز به دست آمد. نتايج اين تحقيق نشان داد جوانه‌زني و رشد گندم، چاودار، فالاريس و يولاف به طور چشم‌گيري تحت تاثير عصاره شاخساره چاودار قرار ميگيرد. از اين اثر بازدارندگي قوي مي توان دركنترل زيستي علفهاي‌ هرز در دوره آيش فصلي استفاده نمود.

In modern agriculture , herbicides use is on of the important principles; but using allelopathic materials in weed control can reduce the toxic pressure on environment. In this Research, the allelopathic effects of above ground parts of Rye was studied on some morphological characters of Wheat, Rye, Oat and Phalaris as dominant weeds in winter wheat field; in a complete randomized block design(CRBD), with 5 treatments and 4 replications. The treatments were: water extract of Rye above ground part with concentrations of 1.5, 3, 6, and 9 g /li. The results showed the water extract affected significantly at all levels of the trails. Germination was reduced 58.15% and the maximum germination reduction was 70.9% compared to control. Root length percentage was 62.3 %, and Maximum root lenght reduction was 70.8 % compared to control. Shoot length percentage was 61% and the maximum shoot length reduction was 68.3% compared to control. an‎d delay in germination was obtained at least 5.6 days and it maximum of 6.24 day. The results also showed that germination and growth of Wheat, Rye, Oat and Phalaris was significantly affected by rye above ground part. This inhibitory effect of rye can be used for weed control during the fallow season.