واژه‌ها و ساخت‌هاي گويشي در دوبيتي‌هاي باباطاهر

Dialectal words and features in Baba Tahir quatrains

از باباطاهر همداني شاعر سدۀ 5 هجري دوبيتي‌هايي به يكي از گويش هاي ايراني باقي مانده است كه صورت اصلي آنها دگرگون شده و به فارسي نزديك شده است، اما همچنان پاره‌اي از ويژگي هاي گويشي را در آنها مي‌توان يافت. در اين مقاله به بررسي ويژگي هاي واژگاني، آوايي و دستوري گويشي اين دوبيتي‌ها در مقايسه با گويش هاي ايراني پرداخته شده است و پيشنهادهايي براي خواندن، معني و تلفظ برخي واژه‌ها مطرح شده است. بررسي ويژگي هاي گويشي اين دوبيتي‌ها نشان مي‌دهد كه اين دوبيتي‌ها كه ويژگي گويش هاي شمال‌غربي ايران را نشان مي‌دهند به يكي از گويشهاي مركزي ايران سروده شده‌اند. دوبيتي‌هايي نيز يافت مي‌شوند كه يا از گويش هاي ديگر تأثير پذيرفته‌اند، يا به آن گويش ها سروده شده و سپس به دوبيتي‌هاي باباطاهر راه يافته‌اند.

Baba Tahir is a poet from the area of Hamadan in 5th century. He is best known for his quatrains originally composed in a local dialect of the period, though in course of time so many corruptions have crept in that it is impossible to be certain what is the original form of the quatrains and what is the dialect in which the quatrains were written. This paper deals with the dialectal features of these quatrains and some suggestions are given for reading and meaning of some words. The results of this paper suggest that these quatrains are written in a Central Iranian dialect, though have some affinity with the other Northwestern Iranian dialects.