جوانه زني، فتوسنتز و رشد دو گونه هالوفيت پوكسنليا ديستانس و آلوروپوس ليتوراليس تحت شرايط شوري و همزيستي آنها با قارچ هاي ميكوريز آربوسكول دار در شرايط طبيعي زيستگاه در دشت تبريز

Germination, photosynthesis and growth of two halophytic grass Puccinellia distans and Aeluropus littoralis under salinity and their colonization with mycorrhizal species in their natural habitat in the Tabriz plain

دشت تبريز در شرق درياچه اروميه با شوري فزاينده اي مواجه است و گونه هاي هالوفيت در آن براي ثبات اكوسيستم و جلوگيري از فرسايش خاك اهميت بيشتري نسبت به سابق پيدا كرده اند. در اين بررسي دو گونه هالوفيت پوكسينليا ديستانس (Puccinellia distans) و آلوروپوس ليتوراليس (Aeluropus littoralis) به عنوان عناصر مهم اين پوشش گياهي از نظر ارتباطات ميكوريزي در شرايط طبيعي زيستگاه، جوانه زني دانه ها، استقرار دانه رست و رشد در سطوح متفاوت شوري تا 500 ميلي مولار سديم كلريد مورد مطالعه قرار گرفتند. گونه هاي غالب قارچ ميكوريز آربوسكول دار در ريزوسفر گياه پوكسينلياديستانس شامل گلوموس اينتراراديسز و گلوموس موسه آ بودند درحاليكه در ريزوسفر آلوروپوس ليتوراليس، علاوه بر دو گونه قارچي فوق، گلوموس اتونيكاتوم نيز غالب بود. ارتباطي بين تغييرات pH و EC خاك با جمعيت اسپور قارچ‌هاي ميكوريزي و يا فراواني همزيستي آنها با ريشه‌هاي اين دو هالوفيت وجود نداشت. برخي شاخص هاي جوانه زني در شوري 100 ميلي مولار و برخي ديگر با شوري 200 ميلي مولار نمك به صورت معني دار كاهش يافت ولي شاخص هاي استقرار دانه رست تنها در شوري 200 ميلي مولار و بيشتر كاهش نشان داد. در طي رشد در محيط هيدروپونيك، توليد ماده خشك در شوري 200 ميلي مولار بيش از شاهد بود و بيشينه فتوسنتز و مقدار آب برگ ها در 100 ميلي مولار نمك حاصل شد. نتايج نشان داد كه ترويج كشت هر دو گونه مي‌تواند در اصلاح بيولوژيك اين خاك‌ها و جلوگيري از فرسايش و نيز استفاده به عنوان علوفه دام مورد توجه باشد.

The Tabriz Plain situated east of lake Urmia is increasingly facing soil salinization. Under these conditions, native halophytes are becoming more important for ecological stability and preventing erosion in the region. In this work, two halophytic grass species including Puccinellia distans and Aeluropus littoralis as the most important elements of the flora in this region were investigated regarding root mycorrhizal colonization in their natural habitat, seed germination, seedling establishment and growth at different salinity levels up to 500 mM NaCl. The two dominant arbuscular mycorrhizal fungi (AMF) species in the rhizosphere of Puccinellia distans were Glomus intraradices and G. mosseae while in the rhizosphere of Aeluropus littoralis, G. etunicatum was also the dominant species. There was no relationship between soil pH and EC with population density of AMF species or root colonization rate in both plant species. Some of seed germination parameters decreased at 100 mM while other parameters diminished at 200 mM NaCl, significantly. Seedling establishment decreased at 200 mM and higher. In the hydroponic long-term experiment, dry matter production of plants was higher at 200 mM compared with control and lower salt concentrations but decreased at higher salt levels. However, the highest level of leaf photosynthesis and relative water content was observed at 100 mM. Our results indicated that cultivation of both species is a sustainable approach not only for bioremediation of saline soils and prevention of soil erosion but also for providing a source of fodder in this rural region.