مطالعه دانه گرده در جنس .Scutellaria L از خانواده Lamiaceae در ايران

A palynological study of Scutellaria L. (Lamiaceae) in Iran

دانه گرده در 17 گونه و زيرگونه از جنس L. Scutellaria با 2 زيرجنس Scutellaria (بخش‌هاي Scutellaria و Anaspis) و Apeltanthus (بخش Lupulinaria) در ايران توسط ميكروسكوپ الكتروني (SEM) و نوري (LM) مطالعه شد. دانه هاي گرده در گونه‌هاي اين جنس سه شياري (tricolpate) و داراي دو شكل مختلف oblate-spheroidal و prolate-spheroidal هستند. سطح ديواره جداكننده لومن‌ها (muri) از صاف تا سينوسي شكل تغيير مي‌كند. از لحاظ تزئينات سطحي دو تيپ اصلي شامل: bireticulate-perforate در تمام گونه‌هاي زير‌جنس Scutellaria در هر دو بخش Anaspis و Scutellaria و microreticulate در تمام گونه‌هاي زير‌جنس Apeltanthus بخش Lupulinaria مشاهده شد. تزيينات سطح دانه گرده در دو زير‌جنس تفاوت مشخصي را نشان مي‌دهد و با آخرين طبقه‌بندي درون‌ جنسي در اين جنس همخوان است. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه تزيينات سطحي دانه گرده صفت تاكسونوميك مناسبي براي تقسيم‌بندي زير‌جنس‌هاست.

Pollen morphology of 17 taxa of the genus Scutellaria belonging to subgenera Scutellaria (sections Scutellaria and Anaspis) and Apeltanthus (section Lupulinaria) were examined by light and scanning electron microscopy (LM and SEM). The pollen grains of all Scutellaria species were tricolpate, their shapes were oblate-spheroidal or prolate-spheroidal. The lumina were separated by smooth or sinuate muri. Two types of exine ornamentation were recognized: bireticulate-perforate in all species in subgenus Scutellaria and microreticulate in all species of subgenus Apeltanthus. The results of this study showed that the exine ornamentation could be recognized as a useful taxonomic character for infra-generic classification of Scutellaria. This was in agreement with the latest taxonomic treatment of the genus, considering two subgenera for Scutellaria.