ريخت‌شناسي مقايسه‌اي استخوان دم لامه و سنگريزه شنوايي در شناخت تاكسونوميكي دو گونه از كفال ماهيان در خليج فارس

Morphological comparison of Urohyal and Otolith in taxonomic identification of two species of mullets (Mugilidae: Teleostei) in Persian Gulf

كفال ماهيان از جمله ماهيان باارزش شيلاتي هستند. اين ماهيان شباهت‌هاي ريختي بين‌گونه‌اي زيادي دارند كه اغلب شناخت آ‌ن‌ها را دشوار مي‌كنند؛ از اين رو، يافتن صفات ريختي براي تشخيص اين ماهيان ضروري است. در اين پژوهش، ارزش تاكسونوميكي ساختارهاي سخت شامل استخوان دم لامه (يوروهيال) و سنگريزه شنوايي ساژيتا ارزيابي شد. به اين منظور، 56 نمونه ماهي كفال از دو گونه Chelon subviridis (Valenciennes, 1836) وChelon klunzingeri (Day, 1888) از بندر لنگه، بندرعباس و قشم صيد و در الكل 75 درصد تثبيت شدند. در آزمايشگاه استخوان دم لامه و اتوليت ساژيتا استخراج، ريخت‌شناسي آن‌ها توصيف و تغييرات بين‌گونه‌اي آن‌ها بررسي شد. نتايج نشان داد ريخت‌شناسي و ريخت‌سنجي اين ساختارها مي‌تواند در تفكيك كفال ماهيان كاربرد ويژه‌اي داشته باشد. هرچند هر دو ساختار در شناسايي و تفكيك گونه‌هاي مطالعه‌شده نقش دارند، به نظر مي‌رسد استخوان يوروهيال اهميت ويژه‌اي دارد. بنابراين، مطالعه دقيق استخوان يوروهيال گروه‌هاي مختلف ماهيان مي‌تواند نقش مهمي در مطالعات ژنتيكي و نيز درك روابط تاكسونوميكي و فيلوژنتيكي ماهيان داشته باشد.

Mullets have fisheries values. These fishes show high interspecific similarities, and this often made them difficult to identify. Therefore, finding the morphological characters for their identification is very important.In this study, taxonomic significance of the hard structures such as Urohyal bone and sagittal otolith were examined. To do this objective, a total of 56 mullet specimens belong to Chelon subviridis and Chelon klunzingeri were collected from Bandar-e-Lengeh, Bandarabbas and Qeshm, and fixed in 75 % ethanol. In laboratory, urohyal bones and sagittal were extracted following the standard method, and their morphology described and interspecific variations were studied. The results showed that both morphology and morphometry of these hard structures can be especially useful in discrimination of the mullets. However, it seems that urohyal bone has particular importance in species separation. Therefore, in addition to the genetic studies, studying of the urohyal bone can play important role in understanding of taxonomic and phylogenetic relationships of the fishes.