موقعيت اجتماعي- اقتصادي مردان در «مويه» لكي

The Socioeconomic Status of Men in Laki "Moya" (An Elegiac Dirge)

مويه "مور" از نواهاي كهن مناطق لك زبانِ استان هاي لرستان، همدان، ايلام و كرمانشاه است. اين نواي دلتنگي، كه با آوازي حزين و غم‌ناك، و بدون ضرب‌آهنگ، فقط درقالب يك بيت به‌مناسبت مرگ عزيز ازدست‌رفته خوانده مي شود، پيشينه اي بس كهن دارد. هدف مقاله حاضر، كه به‌شيوه توصيفي‌ـ‌تحليلي و با استناد به منابع كتابخانه اي انجام شده است، كشف رابطه ميان تك بيتي هاي مور و جايگاه اجتماعي‌ـ‌اقتصادي مردان لك زبان است. دراين باره، اشاره شده است كه در نواي مور معمولاً شجاعت و دلاوري ، مردم داري و مهمان نوازي، وضعيت اقتصادي و اجتماعي، قدرت بدني و زور بازو و... مردان توصيف مي‌شود. اين توصيف ها، كه مبين جايگاه حماسه، سوگ، اندوه و وصف در ابيات شعر لكي است، گاه درقالب تك بيتي به‌وصف دلاورمردان و جنگاوران، خوانين و كدخدايان طوايف، يا كشاورزان و گله داران مي پردازند و ويژگي‌هاي مشهود ممدوح را بيان مي كنند.

The "Mour" is an elegiac dirge in Laki – an ancient language still spoken in regions as diverse as Lorestan, Hamadan, Ilam, and Kermanshah. Sung in an elegiac non-rhythmic tune and just in one distich in memory of a dead person, these wistful melodies have a rather long history. The purpose of this article, which is descriptive-analytical and library-based, is to explore the relationship between the distiches of Mour and the socioeconomic status of Laki-speaking men. In this regard, it has been pointed out that in Mour dirges, men’s bravery, magnanimity and hospitality, as well as their economic and social status, physical strength, etc. are often described. The frequency of these descriptions indicate the position of epic, elegy, and narrative in verses of Laki poetry that often in just one distich capture the most outstanding feature of warriors, thanes, tribal sheriffs, farmers and herdsmen.