مفهوم‌شناسي تطبيقي «تقويت» از ديدگاه رفتارگرايي و قرآن كريم

Comparative Semantic Analysis of Reinforcement from the Viewpoint of Behaviorism and Holy Qurייan

فرايند تربيت انسان شامل حيطه‌ها و ساحت‌هاي متعدد وجود فردي و اجتماعي انسان مي‌شود. پيامبران عليهم السلام در انجام رسالت خود، از ابزارهاي گوناگوني براي برانگيختن مردم به سوي بعضي از كارها و اجتناب دادن آنان از برخي ديگر بهره برده‌اند. اگر آنان به يك نظام انگيزشي كارامد و موثر تمسك نمي‌جستند، تعاليمشان بي‌ثمر بود. پيامبران عليهم السلام درباره پيامدهاي رفتارها به مردم هشدار داده‌اند كه ممكن است در اين دنيا يا در آخرت به وقوع بپيوندد. در اين پژوهش، مفهوم تقويت با رويكردي كيفي و با روش «تحليل منطقي» در رفتارگرايي و قرآن مطمح‌نظر قرار گرفته است. مفهوم «تقويت» در قرآن با توجه به انسان‌شناسي، كه از قرآن كريم استفاده مي‌شود، تحقق مي‌يابد. «تقويت» در اين منظر، شامل جنبه مادي (جسماني) و معنوي (روحاني) با اولويت بُعد روحاني انسان و همسو با اختيار و فطرت انساني و در جهت كمال حقيقي فرد مي‌شود.

The human beingʹs education involves various individual and social areas. Prophets (P.B.U.T.), on their missions, have used various ways to prompt people to do good deeds and avoid devil. So, if they did not apply an efficient, effective and motivated system, their mission could be unprofitable. Prophets (P.B.U.T.) have warned people on the consequences of their behaviors in this world as well as in the hereafter. Using a qualitative approach based on a logical analysis method, this paper seeks to study the concept of reinforcement from the viewpoint of behaviorism and holy Qurʹan. The concept of reinforcement in the holy Qurʹan is realized from the Quranic anthropology. Accordingly, the reinforcement involves material (physical) and immaterial (spiritual) aspects, despite the priority of the spiritual dimension of human being to other dimensions, which is in accordance with his will, nature and perfection.