تحليل وضعيت سلامت خانواده‌هاي ايراني: مفهوم خانواده سالم، شناخت ويژگي‌هاي خانواده‌ي سالم ايراني و عوامل آسيب‌زا از ديدگاه متخصصان

SITUATION ANALYSIS OF IRANAIN FAMILIES: CONCEPT OF HEALTHY FAMILY, RECOGNIZING FEATURES OF IRANAIN HEALTHY FAMILY AND TRAUMATIC FACTORS FROM THE EXPERTיS VIEW

پيش‌زمينه و هدف: خانواده منبع تامين نيازهاي روان‌شناختي، جسماني، جنسي و عاطفي اعضاي خود به شمار مي­رود. اين پژوهش باهدف تبيين مفهومي و مبنايي سلامت خانواده ايراني، اصول حاكم بر آن، آسيب‌هاي خانواده­هاي ايراني از ديدگاه متخصصان در حوزه ­هاي مختلف انجام شد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع كيفي و گراندد تيوري است و براي جمع ­آوري اطلاعات از شيوه مصاحبه عميق استفاده شده است. جامعه آماري آن 25 نفر از متخصصان صاحب‌نظر بودند و روش نمونه‌گيري هدفمند، در دسترس و داوطلبانه در نظر گرفته شد. يافته‌ها: تحليل نتايج نشان داد متخصصان حيطه‌هاي مختلف بر روند رو به گذار خانواده ايراني تاكيد دارند؛ به همين دليل بايد گفت خانواده ايراني، خانواده‌اي است كه رو به مدرنيته در حال حركت است. اما اين خانواده، جايگاه محكمي روي طيف سنت و مدرنيته ندارد به‌طوري‌كه در برخي روابط، به سنت نزديك‌تر و در برخي ديگر به مدرنيته نزديك‌تر است. همسو با يك الگوي جهاني شهرنشيني، خانواده‌هاي هسته‌اي، تك‌فرزندي، همخانگي، خانواده‌هاي تك‌ والد، حضور بيشتر زنان در اجتماع، كمرنگ شدن قدرت مرد در خانواده و نقش رو به رشد فرزندان را مي‌توان نشانه‌هاي مدرنيته در خانواده ايراني محسوب كرد. بحث و نتيجه‌گيري: از نتايج اين پژوهش مي­توان در جهت تدوين برنامه ­هاي پيشگيرانه و توانمندسازي خانواده­ هاي ايراني استفاده نمود. چنانچه در درازمدت اجراي برنامه‌هايي باهدف آگاه‌سازي خانواده‌ها نسبت به آسيب‌هاي فرزند سالاري، شيوه‌هاي تربيتي صحيح و آموزش مهارت‌هاي ارتباطي و حل مسيله به افراد خانواده –در سطوح و سنين مختلف- مي‌تواند بر سلامت و استحكام خانواده‌هاي ايراني اثرگذاري مثبتي داشته باشد.

Background & Aims: Family is the resource of psychological, physical, sexual and emotional needs of its members. This research tries to study and describe Iranian family in the concept of health and illustrate its basics and damages in. Matherial & Methods: This research is a qualitative and phenomenological research. The data are gathered through deep interviews, research sample is a group involved 25 experts. Sampling was purposive and voluntarily. Results: Analyzing the data showed that the experts of different field believe in a transitioned family so the Iranian family is a family that is going toward modern society. But this family is not standing firmly on the range of modernity and traditions so that in some aspects it is closer to the traditional family and in some others it acts like a modern family. In line with a global pattern, Urbanization, nuclear family, families with only one child, the growing process of cohabitants which is not legal and religiously accepted, single-parent families, a greater presence of women in society, and decreasing the power of the man in family and increasing role of children can be consider as signs of modernity in Iranian families. Conclusion: This results can be used to develop prevention programs and the empowerment of Iranian families. In the long term, the implementation of programs aimed at informing families about the harmfulness of paying too much attention to the child, proper parent training, communication skills and problem solving training of family members can have a positive effect on the health and well-being of Iranian families.