پديد آورندگان :
سعيدي فرد فرزانه نويسنده دانشگاه علوم پزشكي تهران - پژوهشگاه علوم غدد و متابوليسم - مركز تحقيقات پزشكي مبتني بر شواهد، ايران , لاريجاني باقر نويسنده , سلطاني اكبر نويسنده دانشگاه علوم پزشكي تهران - پژوهشگاه علوم غدد و متابوليسم - مركز تحقيقات پزشكي مبتني بر شواهد، ايران
كليدواژه :
پژوهش , دانش پژوهي , فلسفه پژوهش , نظام سلامت , مشي محققانه
چكيده فارسي :
پژوهش كه روندی نظام‌مند برای كشف، تفسیر، تبیین، پیش‌بینی، بازنگری و كنترل رخدادهاست، متضمن عملكرد مبتنی بر دانش برای افراد، سازمان‌ها و نظام‌هاست. امروزه، دانش بیش از آنكه محصول توسعه باشد، یك ابزار برای توسعه، كارآفرینی، و ارزش افزوده اقتصادی است. نظام‌های سلامت نیز بالاخص با پیچیدگی و وسعت روز افزون خود، علت و معلول سرعت فزاینده تولید، انتقال و به‌كارگیری دانش مرتبط با سلامت هستند. دانشی پیچیده با محدوده‌ی وسیع و تنوعی كه عمدتاً ریشه در نوع سؤال یا مسأله‌ی پیش رو و مبانی معرفتی مفروض دارد.
نویسندگان با اعتقاد به اینكه در نظر داشتن نگاهی جامع به انواع پژوهش‌ها می‌تواند از نگاه كلیشه‌ای به پژوهش در حوزه‌ی سلامت جلوگیری كند، براساس تمایز استقرایی خود از تجربه و مواجهه با ادبیات حوزه‌ی سلامت، طبقه بندی‌های متنوع موجود را در قالب مروری روایتی در این مقاله برای اولین بار (تا آن‌جا كه نویسندگان مطلع هستند) گردآوری كرده‌اند. هدف این گردآوری كمك به متخصصان در سطوح مختلف حوزه‌ی سلامت برای فهم و به‌كارگیری بهتر نتایج پژوهش‌های پیش رو، طراحی بهتر پژوهش‌ها برای حل مشكلات این حوزه و بالاخص مدیریت، اولویت بندی و تخصیص بهتر منابع پژوهشی است.
منظرهای مختلف مورد استفاده برای طبقه‌بندی پژوهش‌های حوزه‌ی سلامت در این مقاله عبارتند از: هدف و عملكرد پژوهش، پارادایم پژوهشی، انواع دانش ضمنی یا صریح، انواع دانش اولیه یا ثانویه، ارتباط با حوزه‌های تخصصی دانش، كاركردهای نظام سلامت، میزان مشاركت افراد غیر دانشگاهی، سطح تصمیم گیری و نیز طبقه‌بندی انواع سؤالات و سطوح شواهد.
چكيده لاتين :
Research, as systematic way to discover, interpret, explain, predict, modify, and control events, entails the knowledge-based performance of individuals, organizations and systems. Today, knowledge is a tool for development, entrepreneurship, and improving economic value added rather than be a product of development. Also, Health systems, with their increasing complexity and scope, are causes and especially effects of an increasing rate of production, translation and implementation of health-related knowledge. This knowledge, with complexity, vast range, and variety, is produced by variety of research projects which mainly resulted from different problems addressed and presumed epistemic positions by them.
Authors believe that a comprehensive outlook on the variety of research projects in the health system could help to change the stereotypical view on research in the health system. To the best of our knowledge, this paper is a novel, narrative review gathering and presenting various existing classifications of research projects in the light of an inductive distinction. It aims to help specialists in the different levels of health system to profoundly understand and meticulously apply research results and to help researchers and research bodies to more accurately define, manage, prioritize, and allocate resources for future research projects to solve upcoming problems.
Different aspects used in this paper to classify health research projects are the followings: The purpose of research, the research paradigms, tacit or explicit knowledge, primary or secondary knowledge, relation with known disciplines, functions of the health system, the partnerships of non-academic persons, decision-making level, taxonomy of questions, and levels of evidence.
