مطالعه غلظت فلزات سنگين در گونه Pontogammarus maeoticus و رسوبات ساحلي درياي خزر، واقع در استان گيلان

The study of Heavy Metals Concentration in Pontogammarus Maeoticus and Surficial Sediment in Coastal Areas of the Caspian Sea; Guilan Province

فلزات سنگين به علت پايداري در محيط زيست و ايجاد سميت در موجودات زنده، به عنوان يكي از تهديدات جدي در اكوسيستم هاي طبيعي بشمار مي روند. اين پژوهش به منظور بررسي ميزان آلودگي فلزات سنگين (روي، سرب، كروم و كبالت) در رسوبات سطحي مناطق بندري و توريستي سواحلي استان گيلان و تجمع آنها در گونه (PartogaPPPFas Raotics) در 5 ايستگاه واقع در نواحي رضوانشهر، انزلي، كياشهر، چمخاله و چايكسر در سواحل درياي خزر انجام شده است. اين گونه متعلق به شاخه ي سخت پوستان و گروه ناجور پايان مي باشد. در هر ايستگاه 3 نمونه رسوب و نيز 50 تا 70 گرم گاماروس با سه تكرار نمونه برداري شدند. يافته ها نشان داد كه غلظت فلزات در نمونه هاي رسوب بصورت سرب حد كبالت كروم روي بوده است و ميانگين غلظت عناصر روي، كروم، كبالت و سرب در رسوبات پنج ايستگاه به ترتيب 22/87 ، 16/72، 6/56 و 6/02 ميكروگرم پر گرم به دست آمد. الگوي تجمع فلزات در نمونه هاي گاماروس به شكل كبالت <سرب< كروم < روي مشاهده شد و ميانگين غلظت روي، كروم، سرب و كبالت در نمونه هاي گاماروس در پنج ايستگاه به ترتيب 8/68, 2/63, 1/13 و 0/94 ميكروگرم پر گرم به دست آمد. مقايسه ي غلظت فلزات در رسوبات با استانداردهاي جهاني نشان داد كه رسوبات 5 ايستگاه در وضعيت غيرآلوده قرار دارند. همچنين براساس شاخص ژئوشيميايي مولر (Leo)، كيفيت رسوبات ايستگاه هاي مورد مطالعه در كلاس صفر (غيرآلوده) قرار مي گيرند. مقايسه ميانگين غلظت فلزات در گاماروس با استانداردهاي جهاني نشان داد كه ميزان سرب و كروم از استاندارد FAO بيشتر است. گاماروس در رژيم غذايي ماهياني چون كپور وجود دارد و به دليل انتقال عناصر سنگين در زنجيره غذايي، پايش سلامت منطقه ضروري است

Heavy metals are frequently released into the aquatic ecosystems from various sources and can cause adverse effects on consumers due to their toxicity. The present research was carried out in order to evaluate the contamination level of heavy metals (Zn, Pb, Cr and Co) in coastal areas of the Caspian Sea at Guilan Province. The metals concentrations in Gammarus (Pontogammarus maeoticu) tissues as well as their surrounding sediment were investigated at five sampling sites including Rezvanshahr, Anzali, Kiashahr, Chamkhaleh and Chaboksar. Three surficial sediment samples and about 50-70 g Gamamarus Sp specimens were collected with three replicates at each site. All biota and sediment samples were analyzed by using ICP-OES spectrophometry. The average level of Zn, Cr, Co, and Pb in sediment samples were obtained 22.87, 16.72, 6.55 and 6.02 μg/g, respectively. In Gammarus tissues, metals bioaccumulation pattern was observed in the order of Zn > Cr > Pb > Co with the average amount of 8.86, 2.63, 1.13 and 0.94 μg/g, respectively. The results revealed that all metals levels were lower than NOAA sediment standard criteria. The quality assessment of sediment by Muller geochemical index (Igeo) illustrated that the sediment of the study area is categorized as an unpolluted class. Toxicity of lead and its high accumulation in Gammarus body can be regarded as a threat for food chain of the ecosystem.